PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ BÍ TIỂU CẤP

(Tham khảo chính: Phác đồ BV Bình Dân)

1. 1. 1. 1. Định nghĩa

      Bí tiểu cấp là tình trạng không đi tiểu được và tình trạng căng đầy nước tiểu của bàng quang.  Đây là một cấp cứu trong Tiết niệu.

      2. Nguyên nhân
      3. Tắc nghẽn
      • Bướu tuyến tiền liệt
      • Sỏi kẹt niệu đạo, cục máu đông bít tắc niệu đạo, ung thư cổ bàng quang…
      • Sau thủ thuật niệu khoa như soi bàng quang, nong niệu đạo, sinh thiết tuyến tiền liệt, đốt tuyến tiền liệt bằng sóng viba (TUNA,TUMT) …
      1. Thuốc  chẹn β cholinergic
      2. Thời tiết lạnh, đau quá, uống nhiều rượu
      3. Viêm bàng quang, viêm tiền liệt tuyến, viêm niệu đạo.
      4. Thần kinh : sau gây tê mổ vùng chậu, mổ trĩ, chấn thương cột sống…
      5. Sau xạ trị tại chỗ vùng chậu
      6. Chấn thương bàng quang, vỡ niệu đạo…
      7. Rút thông tiểu sớm sau TURP, cắt tuyến tiền liệt tận gốc…
      8. Liên quan thai kỳ (tuần 16 trở đi )
      9. Chẩn đoán

           Hỏi bệnh sử, thuốc uống, chấn thương, sau mổ, sau thủ thuật, xạ trị, có thai,…

           Thăm khám

      • Thăm trực tràng để xác định bệnh lý tại tuyến tiền liệt : to, đau, cứng…
      • Cầu bàng quang (+)
      • Các dấu hiệu chấn thương như tụ máu hình cánh bướm hội âm, hai bên bẹn, hố chậu,…
      • Máu rỉ ra ở lỗ sáo

            Thử máu, Hct, PSA,…

            Siêu âm tìm nguyên nhân

            Chụp KUB, MSCT

      4. Điều trị
      • Đặt thông tiểu
      • Chọc hút nước tiểu trên xương mu (nếu đặt thông tiểu không được)
      • Mở bàng quang ra da (nếu có chống chỉ định hay đặt thông tiểu thất bại)
      • Nội soi bàng quang điều trị cấp cứu (gắp sỏi kẹt)
      5. Điều trị cụ thể
      6. Tắc nghẽn
      • Bướu tuyến tiền liệt: đặt thông tiểu
      • Sỏi kẹt niệu đạo, cục máu đông bít tắc niệu đạo, ung thư cổ bàng quang : đặt thông tiểu, bơm rửa bàng quang, nội soi bóp sỏi.
      • Sau thủ thuật niệu khoa như soi bàng quang, nong niệu đạo, sinh thiết tiền liệt tuyến, đốt tuyến tiền liệt bằng sóng vi ba (TUNA,TUMT): đặt thông tiểu
      1. .Thuốc chẹn  β cholinergic : đặt thông tiểu

             c.Thời tiết lạnh, đau quá, uống nhiều rượu : đặt thông tiểu

      1. Viêm bàng quang, viêm tiền liệt tuyến, viêm niệu đạo : đặt thông tiểu
      2. Thần kinh :sau gây tê mổ vùng chậu, mổ trĩ, chấn thương cột sống : đặt thông tiểu
      3. Sau xạ trị tại chổ vùng chậu: đặt thông tiểu
                g. Chấn thương bàng quang, vỡ niệu đạọ: mở bàng quang ra da
      4. Rút thông tiểu sớm sau TURP, cắt tuyến tiền liệt tận gốc: đặt thông tiểu
      5. Liên quan thai kỳ (tuần 16 trở đi) : đặt thông tiểu
      6. Phòng ngừa

      - Bướu tuyến tiền liệt : thuốc ức chế α kết hợpvới ức chế 5-α reductase

      - Các thủ thuật niệu khoa phải nhẹ nhàng.

      - Tránh các thuốc nhóm ức chế β cholinergic với người có bướu tuyến tiền liệt

      - Điều trị kháng sinh, kháng viêm cho bệnh lý viêm nhiễm.

      - Nên đặt thông tiểu trong những cuộc phẫu thuật dài, kết hợp với thuốc ức chế α….