|
1 Khái niệm
DHLS là phương thức tổ chức dạy-học đặc thù của khối ngành sức khỏe, diễn ra chủ yếu tại các cơ sở y tế, trong đó người học được học tập thông qua việc tham gia trực tiếp hoặc gián tiếp vào quá trình chẩn đoán, điều trị, chăm sóc người bệnh dưới sự hướng dẫn, giám sát của người giảng dạy thực hành.
2 Đặc điểm
Lấy người bệnh làm trung tâm: Mọi hoạt động học tập đều xoay quanh và vì lợi ích của người bệnh.
Môi trường học tập động: Môi trường làm việc thực tế với các yếu tố thay đổi liên tục, không thể đoán trước.
Học qua trải nghiệm: Người học học chủ yếu thông qua quan sát, thực hành, xử lý tình huống thực tế.
Tương tác đa chiều: Đòi hỏi sự tương tác liên tục giữa người dạy - người học, người học - người bệnh, người học - nhân viên y tế khác.
Tính phức hợp và tích hợp: Yêu cầu vận dụng đồng thời kiến thức, kỹ năng, thái độ từ nhiều lĩnh vực.
Tính không chắc chắn và áp lực: Người học và người dạy thường xuyên đối mặt với các tình huống khó khăn, cấp cứu, đòi hỏi khả năng chịu áp lực cao.
3 Mục đích
Trang bị cho người học những năng lực cần thiết (kiến thức, kỹ năng, thái độ) để có thể hành nghề độc lập, an toàn, hiệu quả và có trách nhiệm sau khi tốt nghiệp.
4 Nội dung:
Rất rộng, bao gồm toàn bộ kiến thức y học, kỹ năng lâm sàng từ cơ bản đến chuyên sâu, kỹ năng giao tiếp, tư vấn, giáo dục sức khỏe, làm việc nhóm, quản lý hồ sơ, sử dụng trang thiết bị, đạo đức, pháp luật, nghiên cứu khoa học...
5 Điều kiện
Người dạy: Có chuyên môn giỏi, kinh nghiệm thực tế, kỹ năng sư phạm lâm sàng tốt, nhiệt tình, gương mẫu.
Người học: Có nền tảng lý thuyết vững, thái độ chủ động, tích cực, tinh thần trách nhiệm.
Cơ sở thực hành: Đa dạng mặt bệnh, đủ số lượng bệnh nhân, trang thiết bị đầy đủ, quy trình chuẩn, môi trường học tập thuận lợi, sự hợp tác của nhân viên y tế.
Người bệnh: Đồng ý hợp tác, được đảm bảo quyền lợi và an toàn.
Chương trình, kế hoạch: Rõ ràng, phù hợp, khả thi.
6 Phương pháp DHLS có các ưu điểm:
Phát triển năng lực thực hành hiệu quả nhất.
Giúp người học hòa nhập nhanh với môi trường làm việc.
Rèn luyện toàn diện các phẩm chất của người thầy thuốc.
Tạo động lực học tập mạnh mẽ.
7 Thách thức và khó khăn:
Khó kiểm soát và chuẩn hóa do phụ thuộc nhiều yếu tố khách quan (người bệnh, tình huống...).
Nguy cơ mất an toàn cho người bệnh và người học nếu không giám sát chặt chẽ.
Áp lực về thời gian và khối lượng công việc cho người dạy.
Khó khăn trong việc lượng giá khách quan, công bằng năng lực người học.
Đòi hỏi nguồn lực đầu tư lớn (nhân lực, vật lực).
8 Thực trạng
Tại Việt Nam, DHLS ngày càng được quan tâm đầu tư và đổi mới. Luật Khám bệnh, chữa bệnh và các văn bản dưới luật (Nghị định 109/2016/NĐ-CP, Thông tư 11/2019/TT-BYT) đã tạo hành lang pháp lý quan trọng, yêu cầu thời gian thực hành tối thiểu (ví dụ 9 tháng đối với điều dưỡng) và bồi dưỡng phương pháp DHLS cho người dạy. Nhiều chương trình, dự án (như dự án JICA) đã hỗ trợ cải thiện chất lượng DHLS. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều thách thức về sự đồng đều chất lượng giữa các cơ sở, năng lực người dạy, điều kiện thực hành và việc áp dụng các phương pháp dạy-học, lượng giá tiên tiến
|
