|
Việc chẩn đoán nguyên nhân của “mệt mỏi” là không đơn giản. Dấu chứng này không thể được xem là điểm bắt đầu của tiếp cận lâm sàng để chúng ta biện luận. Lý do là vì tất cả bệnh lý đều có thể có biểu hiện triệu chứng mệt mỏi. Do vậy nếu biện luận trên dấu chứng mệt mỏi thì hướng đánh giá rất rộng, khó có được giải pháp biện luận hiệu quả trong thực tế. Để đơn giản trong tiếp cận chúng ta nên biện luận dựa theo các triệu chứng phối hợp khác (ví dụ như đau bụng, khó thở, hồi hộp...).
Trong trường hợp phức tạp, nếu người bệnh chỉ có duy nhất than phiền là “mệt mỏi” thì việc tiếp cận từng bước, khai thác thông tin một cách hệ thống – chi tiết là cần thiết. Trong đó, các thông tin cần khai thác bao gồm bệnh sử, bối cảnh cuộc sống của cá nhân, gia đình và xã hội. Các thông tin bổ sung này sẽ gợi ý hướng khảo sát sâu phù hợp.
Để chẩn đoán hiệu quả, chúng ta có thể phân tình huống thành 2 nhóm: nhóm mệt mỏi cấp tính – mệt mỏi mạn tính, từ đó giúp khu trú những nhóm nguyên nhân thường gặp. Thông thường, mệt mỏi cấp tính thường do nguyên nhân thực thể, trong khi mệt mỏi mạn tính thì có một tỷ lệ quan trọng do nguyên nhân cơ năng, tâm lý.
Đối với mệt mỏi thứ phát có nguyên nhân, người bệnh sẽ than phiền tình trạng mệt mỏi có liên quan đến bối cảnh vận động thể lực cụ thể (ví dụ như khi lên cầu thang,…), một thời điểm trong ngày (ví dụ như mệt về cuối ngày, sau khi đi làm xong việc,…). Ngược lại, đối với người bệnh than phiền mệt mỏi cả ngày, không liên quan đến vận động (ví dụ như mệt sau khi thức dậy vào buổi sáng, mệt khi ngồi lâu,…) thì thường là do nguyên nhân tâm lý.
Trong nhóm nguyên nhân cấp tính, mệt mỏi do nhiễm trùng siêu vi là thường gặp nhất ở tất cả các nhóm tuổi. Triệu chứng sẽ bắt đầu từ giai đoạn tiền triệu (trước dấu chứng sốt) và kéo dài đến khoảng 2 tuần lễ sau khi xuất hiện dấu chứng sốt. Cá biệt, triệu chứng “mệt mỏi” do siêu vi có thể kéo dài hơn trong những bệnh cảnh đặc hiệu nếu có di chứng hoặc trên cơ địa sức khỏe kém như sởi, viêm gan siêu vi,... Các dấu chứng phối hợp của hội chứng siêu vi: sốt, ban da, đau cơ, dấu đặc hiệu viêm đa màng ... giúp gợi ý chẩn đoán nguyên nhân siêu vi gây mệt mỏi.
|
