Thông tin
Bệnh nhân nữ, 47 tuổi đến khám phòng khám bác sĩ gia đình vì đi tiểu nhiều lần kéo dài từ hơn 7 tháng. Cụ thể, bệnh nhân than buồn tiểu sau khoảng mỗi 1-1,5h, lượng nước tiểu nhiều, trắng trong, không có cảm giác đau hay khó chịu khi tiểu, tiểu nhiều xuất hiện rải đều trong ngày nên làm cho bệnh nhân sợ không dám đi xa hoặc đến những nơi không có nhà vệ sinh. Bệnh nhân cũng than có tiểu đêm 3-4 lần/đêm và đôi khi gây mất ngủ.
Bệnh nhân đã đi khám tại nhiều nơi và đều được chẩn đoán nhiễm trùng tiểu. Tuy vậy, theo như bệnh nhân thì các toa thuốc điều trị đều không giúp giảm tình trạng tiểu nhiều này. Về tiền căn hiện chưa ghi nhận bệnh lý nội ngoại khoa phối hợp. Kinh nguyệt không đều đã kéo dài từ khoảng 1 năm nay. BN vẫn còn độc thân, sống cùng với ba mẹ. Công việc chính là bán tạp hóa tại nhà.
Theo lời dặn của lần khám trước, bệnh nhân có mang lưu lại nước tiểu 24h (khoảng 2450 ml nước) và mẫu nước tiểu ngay sau khi thức dậy. Kết quả phân tích tích nước tiểu 24h ghi nhận tỷ trọng nước tiểu 1,015 , pH=5, độ thẩm thấu nước tiểu là 220 mOsmol/L, không có bạch cầu, không có hồng cầu, Nitrite âm tính, các thông số khác âm tính. Riêng mẫu nước tiểu ngay sau khi thức dậy buổi sáng có màu vàng trong. Kết quả sinh hóa máu ghi nhận Na=136 mmol/L, Cl=98 mmol/L, K=3,7 mmol/L. Các kết quả về công thức máu chưa ghi nhận bất thường.
Khám thấy tổng trạng trung bình, da niêm hồng, sinh hiệu trong giới hạn bình thường. Khám các hệ cơ quan chưa ghi nhận bất thường.
Câu hỏi gợi ý tình huống:
- Với thông tin này có thể gợi ý chứng tiểu nhiều do nguyên nhân gì ?
- Việc xử trí trong tình huống này bao gồm những gì?
Tóm tắt - phân tích tình huống
Bệnh nhân nữ, 47 tuổi, đến khám vì đa niệu với lượng nước tiểu nhiều (khoảng 2450 ml/24h) từ nhiều tháng qua, không dấu kích thích bàng quang. Nước tiểu đầu giấc sáng có dấu cô đặc nước tiểu. Các rối loạn phối hợp bao gồm mất ngủ, rối loạn kinh nguyệt. Kết quả xét nghiệm nước tiểu và sinh hóa chưa ghi nhận bất thường.
Trường hợp này có nước tiểu nhược trương nên được xếp vào nhóm đa niệu nhược trương. Do nước tiểu đầu giấc sáng có màu vàng trong, gợi ý khả năng cô đặc nước tiểu của thận vẫn được bảo tồn. Tổng phân tích nước tiểu 24h có tỷ trọng nước tiểu 1.015 nằm trong khoảng giới hạn thấp không gợi ý tình trạng lợi niệu thẩm thấu. Xét nghiệm sinh hóa máu không thấy có Na máu nằm ở ngưỡng giá trị thấp. Cả 3 thông tin vừa rồi đều gợi ý tình trạng quá tải dịch do uống nhiều (chứng uống nhiều) hơn là bệnh lý nội tiết tố (của thể đái tháo nhạt tại thận và trung ương). Ngoài ra, đặc điểm rối loạn giấc ngủ, rối loạn kinh nguyệt cũng hướng đến khả năng chẩn đoán này.
Việc điều trị tập trung vào tư vấn – giải thích thói quen uống nước nhiều gây ra đa niệu. Bệnh nhân cũng cần được khẳng định không có bệnh lý thận phối hợp, từ đó giúp tăng tuân thủ điều trị.
|