|
Hiệu quả của phương pháp điều trị còn tùy thuộc vào nguyên nhân gây ngứa, vào cơ chế gây ngứa. Như đã trình bày ở trên, có 4 thể lâm sàng chuyên biệt, tương ứng với 4 cơ chế gây bệnh đặc thù. Tuy nhiên, ở mỗi thể vẫn có thể có nhiều cơ chế bệnh phối hợp. Trên mỗi bệnh nhân vẫn có thể có nhiều thể lâm sàng phối hợp. Do vậy, trên từng bệnh nhân cụ thể, điểm quan trọng là chúng ta cần đánh giá thể bệnh và cơ chế gây bệnh chuyên biệt để có thể lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu. Điều trị nguyên nhân cần được ưu tiên, các điều trị triệu chứng chỉ giúp giảm nhẹ triệu chứng.
Trong tình huống ngứa kèm với sang thương da nằm trong nhóm lâm sàng có cơ chế liên quan đến phản ứng viêm và histamin, chỉ định điều trị bằng thuốc ức chế histamin được ưu tiên sử dụng11. Về mặt điều trị ngứa, thuốc thế hệ 1 và 2 đều mang lại hiệu quả tương đương12. Tuy vậy, nhóm thuốc thế hệ 2 (Cetirizin, Loratadine, Fexofenadine) ít có tác dụng ngoại ý về thần kinh nên được bệnh nhân chấp nhận tốt hơn13. Đối với thuốc kháng histamin nhóm 2, có tác giả ghi nhận làm tăng hiệu quả điều trị14.
Đối với các tình huống ngứa thuộc thể lâm sàng nhóm 2 và 3, các thuốc điều hòa hoạt động thần kinh giúp cải thiện triệu chứng tốt hơn: nhóm GABA (gabapentin, pregabalin), ức chế thụ thể μ-opioid và kích thích thụ thể kappa. Đối với thể lâm sàng 4, ngứa là dạng ảo giác xúc giác, thuốc chống trầm cảm 3 vòng, thuốc an thần được ưu tiên chỉ định.
Do phần lớn các trường hợp ngứa không kèm sang thương da là do da khô, liệu pháp làm ẩm da có thể giúp giảm triệu chứng. Bệnh nhân có thể được khuyên tắm nước mát, chỉ dùng xà phòng cho vùng da nhờn, vùng da gấp và các tuyến. Kem giữ ẩm được khuyên dùng ngay sau khi tắm11. Khí hậu tại Việt Nam là nóng - ẩm phù hợp cho việc giữ ẩm của da. Nếu độ ẩm không khí giảm thấp (thường vào mùa lạnh) thì cần nâng độ ẩm không khí lên ít nhất là 40% 11. Các chất tạo mùi, chất tẩy, hóa chất đều có thể gây ngứa nặng thêm và cần được tránh5,11.
Bên cạnh điều trị triệu chứng, việc điều trị nguyên nhân là không thể thiếu, giúp giải quyết dứt điểm bệnh. Phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc can thiệp vào những cơ chế khác nhau. Do vậy việc sử dụng phối hợp là cần thiết và giúp đạt mục tiêu điều trị sớm và hiệu quả.
|
