Đặc điểm của thể lâm sàng này là triệu chứng ngứa nằm trong bệnh cảnh có liên quan đến tình trạng phóng thích chất histamin từ dưỡng bào (mastocell) và các chất của phản ứng viêm. Các chất này sẽ kích thích lên thụ thể thần kinh cảm giác tại da giải thích tất cả các mức độ dị cảm của da: tê, nhột, dị cảm kiến bò, ngứa, rát, đau. Về mặt cơ chế bệnh sinh, có thể xem thể lâm sàng này tương ứng với nhóm cơ chế thụ thể (pruritoceptive itch) mà chủ yếu là do chất histamin. Chính vì điểm đặc thù này, đây là nhóm ngứa duy nhất có đáp ứng rất tốt đối với các thuốc kháng histamin, thuốc kháng viêm tại chổ.
Do nằm trong bệnh cảnh viêm tại da, một số phản ứng tại chổ có thể xuất hiện phối hợp như: rối loạn vận mạch (nổi ban da, đỏ da, nóng tại chổ), tăng tính thấm thành mạch (phù viêm, sưng), tổn thương mô da (loét da, nổi bóng nước, tăng xuất tiết) và dị cảm da (ngứa).
Điểm cần lưu ý là sang thương da phải là nguyên phát, thể hiện tính chất bệnh lý nguyên phát tại chổ của da. Đối với trường hợp chỉ có sang thương da thứ phát thì không đủ điều kiện để xếp vào nhóm lâm sàng này.
Cũng cần chú ý rằng hầu hết bệnh lý tại da đều gây ngứa. Do vậy, chỉ riêng triệu chứng ngứa không cung cấp thông tin gì nhiều để chẩn đoán nguyên nhân cụ thể. Thay vào đó, đặc điểm sang thương da (hình thái, màu sắc, diễn tiến, vị trí), các triệu chứng phối hợp và tiền căn bệnh lại có giá trị gợi ý chẩn đoán cao hơn. Phương pháp tiếp cận chẩn đoán bệnh lý tại da không nằm trong khuôn khổ bài viết này. Các anh/chị cần tham khảo thêm tài liệu da liễu để có thông tin chi tiết. Một số bệnh lý da gây ngứa thường gặp được liệt kê trong bảng 1.
|