Rối loạn lo âu là sự sợ hãi quá mức, không có nguyên nhân do chủ quan người bệnh và không thể giải thích do một bệnh tâm thần khác hoặc do một bệnh cơ thể, là một rối loạn mà người bệnh không thể kiểm soát được.
Đặc điểm của lo âu là:
- Lo âu không có chủ đề rõ ràng, không khu trú vào một hoàn cảnh sự kiện nào, không có căn cứ rõ ràng.
- Lo âu thường kéo dài nhiều ngày, nhiều tuần nhiều tháng khiến người bệnh mất ăn mất ngủ.
- Lo âu thường kèm theo các triệu chứng cơ thể khác.
Các biểu hiện cơ thể của rối loạn lo âu:
• Tim mạch: Hồi hộp, huyết áp không ổn định, đau, bỏng vùng trước tim, cảm giác co thắt trong lồng ngực
• Dạ dày – ruột: Nôn, cảm giác trống rỗng trong dạ dày, chướng bụng ; Khô
miệng ; Tăng nhu động ruột; Cảm giác có “hòn, cục” ở trong cổ
• Hô hấp: Tăng nhịp thở; Cảm giác thiếu không khí, cảm giác khó thở
• Các biểu hiện khác: Tăng trương lực cơ, run ; Mệt mỏi, cảm giác yếu, thiểu lực; Ra mồ hôi; Chóng mặt; Đau đầu; Đái buốt, đái dắt, đái nhiều lần. Rét run, nóng bừng; Giãn đồng tử
- Hay cáu gắt
Một số rối loạn lo âu thường gặp
- Rối loạn hoảng sợ: là những cơn tái diễn lo âu trầm trọng, không báo trước, bắt đầu nhanh, đột ngột, kéo dài vài phút với tần số thay đổi. Các triệu chứng thường bắt đầu với đánh trống ngực, tim đập nhanh, đau ngực, cảm giác bị choáng, chóng mặt, không thực, thở nông, ngắn, cảm giác ngẹt thở, vã mồ hôi, người bệnh bắt
đầu cảm thấy sợ hãi, sợ chết, sợ mình sắp bị điên và muốn thoát ra khỏi hoàn cảnh đó. Cơn hoảng sợ thường tiếp theo sau bằng một nỗi lo sợ dai dẳng sẽ có một cơn như thế xảy ra.
- Ám ảnh sợ biệt định: là những ám ảnh sợ khu trú vào các tình hống đặc biệt như sợ gần động vật, sợ độ cao, sợ sấm, sợ đi máy bay, sợ nơi kín, sợ bị bệnh hiểm nghèo… Khi có kích thích ám ảnh sợ sẽ dễ dàng dẫn đến đáp ứng lo âu. Người bệnh sợ hãi và người bệnh né tránh các kích thích đó, gây trở ngại rõ rệt đến cuộc sống hàng ngày, hoạt động nghề nghiệp và xã hội.
- Rối loạn ám ảnh cưỡng chế: Người bệnh có những ý nghĩ lặp lại một cách vô nghĩa mà không kiểm soát được gây ra rối loạn lo âu rõ rệt. Người bệnh nhận thức được ám ảnh là vô lý và cố gắng tìm cách xua đuổi ngăn chặn ý nghĩ đó nhưng không được. Hành vi cưỡng bức cũng là những hành vi lặp đi lặp lại như rửa tay, đếm, xắp xếp đồ đạc… để đáp lại sự ám ảnh với mục đích giảm bớt các lo âu căng thẳng nhưng không đạt được sự thoải mái.
- Rối loạn lo âu lan toả: Người bệnh lo lắng quá mức về các sự kiện hay hoạt động như công việc hay học tập. Người bệnh khó khăn trong việc kiểm soát lo lắng. Kèm theo người bệnh có một số triệu chứng khác như bồn chồn, căng thẳng, bực dọc, dễ mệt mỏi, khó tập trung, rối loạn giấc ngủ, vã mồ hôi, hoa mắt chóng mặt…Biểu hiện lo âu kéo dài ít nhất 6 tháng.
|