Dựa trên các nguồn được cung cấp, các vấn đề pháp lý liên quan đến triển khai khám chữa bệnh từ xa tại Việt Nam được quy định chi tiết trong nhiều văn bản, đặc biệt là Nghị định 96/2023/NĐ-CP, Thông tư 49/2017/TT-BYT và Thông tư 30/2023/TT-BYT.
Để một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh (KBCB) đủ điều kiện thực hiện khám bệnh, chữa bệnh từ xa, cần đáp ứng các điều kiện chính sau đây theo Nghị định 96/2023/NĐ-CP (thông tin từ nguồn "Quy Định Khám Chữa Bệnh Từ Xa Mới Nhất 2024"):
1.
Loại hình cơ sở KBCB: Phải là người hành nghề của cơ sở KBCB thuộc một trong các hình thức tổ chức được quy định cụ thể, bao gồm các loại hình bệnh viện, phòng khám, trạm y tế, nhà hộ sinh, phòng chẩn trị y học cổ truyền, cơ sở dịch vụ cận lâm sàng, cơ sở KBCB y học gia đình, cơ sở kỹ thuật phục hình răng, cơ sở kỹ thuật phục hồi chức năng, cơ sở tâm lý lâm sàng, cơ sở dịch vụ điều dưỡng, cơ sở dịch vụ hộ sinh, cơ sở chăm sóc giảm nhẹ, cơ sở cấp cứu ngoại viện, cơ sở kính thuốc có thực hiện đo/kiểm tra tật khúc xạ, cơ sở lọc máu1....
2.
Phạm vi hoạt động chuyên môn: Phải có phạm vi hoạt động chuyên môn phù hợp với nội dung khám bệnh, chữa bệnh từ xa mà cơ sở đó cung cấp3. Thông tư 30/2023/TT-BYT đã ban hành Danh mục bệnh, tình trạng bệnh được khám bệnh, chữa bệnh từ xa45. Điều này xác định rõ những loại bệnh hoặc tình trạng sức khỏe nào có thể áp dụng hình thức khám chữa bệnh từ xa một cách hợp pháp.
3.
Nhân lực hành nghề: Phải có đủ người hành nghề theo phạm vi khám bệnh, chữa bệnh từ xa của cơ sở3. Người thực hiện tư vấn y tế từ xa chỉ được tư vấn nội dung phù hợp với trình độ chuyên môn6, còn người thực hiện tư vấn khám bệnh, chữa bệnh từ xa chỉ được tư vấn nội dung phù hợp với phạm vi hoạt động chuyên môn ghi trong chứng chỉ hành nghề và phải chịu trách nhiệm về nội dung tư vấn6.
4.
Hạ tầng kỹ thuật và công nghệ thông tin: Phải có đủ hạ tầng kỹ thuật, thiết bị công nghệ thông tin (CNTT), thiết bị chuyên dụng, phần mềm CNTT phù hợp với loại hình dịch vụ cung cấp7. Hạ tầng này phải đảm bảo việc truyền tải, hiển thị, xử lý, lưu trữ dữ liệu an toàn, bảo mật và đáp ứng quy định về thời gian lưu trữ, dự phòng dữ liệu7. Thông tư 49/2017/TT-BYT cũng quy định các yêu cầu kỹ thuật CNTT đối với hoạt động y tế từ xa, bao gồm hạ tầng kỹ thuật, biện pháp bảo đảm an toàn bảo mật thông tin, đường truyền thông suốt, hệ thống ghi dữ liệu có dung lượng lưu trữ tối thiểu 10 năm, và hệ thống phải do người được đào tạo/bồi dưỡng kiến thức về vận hành hệ thống CNTT vận hành8. Quyết định 4054/QĐ-BYT cung cấp hướng dẫn tạm thời về việc thiết lập phòng hội chẩn, tư vấn KBCB từ xa, bao gồm yêu cầu về phần cứng, phần mềm kết nối với nền tảng Telehealth, khả năng truyền tải hình ảnh/âm thanh theo thời gian thực9. Hướng dẫn khám chữa bệnh từ xa tại tuyến y tế cơ sở cũng nhắc lại các yêu cầu về cơ sở hạ tầng CNTT, thiết bị phòng tư vấn (ánh sáng, máy tính, internet, camera, micro, loa)10.
5.
An toàn thông tin và bảo mật dữ liệu: Đây là một yêu cầu pháp lý quan trọng. Các cơ sở KBCB phải có biện pháp bảo đảm an toàn, an ninh thông tin mạng và quản lý dữ liệu y tế, bao gồm xây dựng hồ sơ đề xuất cấp độ an toàn thông tin cho hệ thống thông tin do đơn vị quản lý1112. Tỷ lệ kinh phí chi cho các sản phẩm, dịch vụ an toàn thông tin mạng được yêu cầu đạt tối thiểu 10% trong tổng kinh phí triển khai kế hoạch ứng dụng CNTT1314. Việc truy cập, chia sẻ thông tin trong hồ sơ bệnh án điện tử phải tuân thủ quy định15, dữ liệu y tế liên quan đến người bệnh phải được mã hóa1617, và hệ thống cần có khả năng ghi vết các giao dịch16. Đặc biệt, thông tin cá nhân của người bệnh cần được bảo mật, không chia sẻ thông tin có thể định danh người bệnh như họ tên đầy đủ, địa chỉ, hình ảnh mặt, cơ thể, hoặc các thông tin khác qua hình ảnh, văn bản, ghi âm18. Cần sử dụng các biện pháp kỹ thuật để che hoặc làm mờ hình ảnh mặt bệnh nhân nếu cần sự hiện diện của họ trong buổi hội chẩn18. Nghiêm cấm tường thuật trực tiếp các buổi hội chẩn qua mạng xã hội19. Giám đốc cơ sở KBCB có trách nhiệm ban hành quy chế nội bộ về bảo mật thông tin, quản lý đăng nhập, sao lưu dữ liệu, xử lý sự cố19.... Cán bộ y tế tham gia phải giữ bí mật thông tin người bệnh2223. Người bệnh/người nhà đồng ý tham gia KBCB từ xa phải cam kết không tiết lộ danh tính và thông tin cá nhân khác2324. Các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ CNTT cũng có trách nhiệm bảo đảm an toàn và bảo mật dữ liệu, sao lưu dự phòng, không được sử dụng hình ảnh, dữ liệu lưu trữ quá trình tư vấn KBCB từ xa với mục đích thương mại25....
6.
Quy chế quản lý nội bộ: Cơ sở y tế thực hiện hoạt động y tế từ xa cần xây dựng và ban hành quy chế quản lý hoạt động y tế từ xa do Thủ trưởng cơ sở y tế phê duyệt29.... Quy chế này cần quy định rõ trách nhiệm của cá nhân, đơn vị trong việc giữ bí mật thông tin1931.
7.
Đồng ý của người bệnh: Hoạt động y tế từ xa được thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện của các bên tham gia33. Cán bộ y tế cần tổ chức tư vấn và hướng dẫn người bệnh ký/cung cấp cam kết đồng ý tham gia KBCB từ xa trước khi tiến hành các hoạt động cụ thể23. Việc chấp thuận của người bệnh với dịch vụ KBCB từ xa là bắt buộc34. Người bệnh hoặc người đại diện hợp pháp phải đồng ý tham gia và không tiết lộ danh tính/thông tin cá nhân khác23.
Sau khi đáp ứng đủ các điều kiện, cơ sở KBCB phải thực hiện thủ tục công bố đủ điều kiện thực hiện khám bệnh, chữa bệnh từ xa bằng cách gửi hồ sơ đến cơ quan quản lý y tế có thẩm quyền (Bộ Y tế hoặc Cơ quan chuyên môn về y tế thuộc UBND cấp tỉnh) để được đăng tải thông tin35.... Hồ sơ công bố bao gồm văn bản đề nghị, bản sao giấy phép hoạt động, danh sách đăng ký hành nghề, danh mục dịch vụ thực hiện từ xa và tài liệu minh chứng đáp ứng điều kiện35....
Các văn bản quy phạm pháp luật khác cũng liên quan đến hoạt động y tế từ xa, như các thông tư về kê đơn thuốc điện tử (Thông tư 27/2021/TT-BYT)40, quy định hồ sơ bệnh án điện tử (Thông tư 46/2018/TT-BYT)41 và quy định điều kiện hoạt động y tế trên môi trường mạng (Thông tư 53/2014/TT-BYT)42, đều là cơ sở pháp lý quan trọng để đảm bảo việc triển khai KBCB từ xa tuân thủ các quy định chung về chuyển đổi số y tế.
|