bài làm 1

(Tham khảo chính: tình huống )

Bài làm

Các vấn đề ở bệnh nhân nữ 30 tuổi này:

1.Vấn đề sinh học:

- Lo lắng vì nghi có thai ( tự thử quicktick dương tính)

-Yêu cầu siêu âm chẩn đoán thai

2.Vấn đề tâm lý:

- Lo lắng thai bị ảnh hưởng tia X vì chụp phim X quang răng cách nay 2 tuần

1.Bác sỹ trực phòng khám cần thực hiện các can thiệp sau:

A.  Vấn đề Sinh học:

+ Phải xác định bệnh nhân có mang thai không? 

Vì bệnh nhân có chu kỳ kinh không đều, không nhớ ngày kinh chót  nhưng có  quickstick(+)  nên khả năng bệnh nhân có thai lên đến  97 %  nhưng  quickstick có thể bị thay đổi kết quả sai khi : bệnh nhân đang uống các thuốc sau trong thời gian thử quickstick: paracetamon, thuốc lợi tiểu, an thần , chống co giật, HCG hỗ trợ sinh sản...., hoặc bị viêm nhiễm đường sinh dục , đường tiết niệu..., hoặc trong trường hợp bệnh nhân bị u buồng trứng  , vì vậy chỉ định siêu âm để xác định có thai hay không là hợp lý và cần thiết ở bệnh nhân này.

 qua đó, siêu âm thai cũng giúp:

+ Xác định có thai, số thai(một thai, hoặc song thai) vị trí túi thai(trong lòng tử cung hay thai ngoài tử cung )

+ Tuổi thai: siêu âm ước tính tuổi thai(thai tuần 5-6: kích thước túi thai MDS), kích thước phôi thai  CRL= chiều dài đầu - mông(thai 7 – 12 tuần)

+ Tim thai

+ Dự đoán ngày sinh

+ Có khối u buồng trứng, u xơ tử cung hay không?

- Siêu âm cũng sẽ giúp giải tỏa những lo lắng không cần thiết ở bệnh nhân này. 

- Tuy nhiên song song với việc siêu âm thai , cũng cần cho bệnh nhân kiểm tra lại quicktick tại phòng khám một lần nữa để cũng cố thêm chẩn đoán ( lưu ý thực hiện đúng kỹ thuật)

B. Vấn đề Tâm lý: 

Bệnh nhân lo lắng vì sợ thai lần này có bị ảnh hưởng xấu bởi tia X quang chụp răng hay không?

Bác sỹ cần tư vấn cho bệnh nhân hiểu khi nào thì chụp XQ mới ảnh hưởng đến thai nhi. 

Theo khuyến cáo của Ủy ban quốc gia về bảo vệ đối với tia phóng xạ của Mỹ, nếu mức độ phơi nhiễm từ 5 rad trở xuống, nguy cơ đối với thai nhi hoàn toàn không xảy ra. Các loại X-quang dùng trong chẩn đoán y khoa thường không phát tia X vượt quá 5 rad, Chụp X-quang răng, mỗi lần nhiễm liều xạ chỉ 0,0001 rad. Tức mẹ chụp khoảng 50.000 lần, thai nhi mới nhiễm xạ tích lũy 5 rad. Ngay cả chụp CT lồng ngực 10 lát cắt, người chụp cũng chỉ phơi nhiễm có 0,1 rad.

Do vậy, nếu bệnh nhân lỡ chụp X-quang  khi đang mang thai thì không nên lo lắng thai nhi dị tật vì mức độ phơi nhiễm tia X rất thấp.

Dù nguy cơ từ chụp X-quang đối với thai nhi là thấp, nhưng các bác sỹ vẫn khuyên thai phụ không nên chụp X-quang nếu không cần thiết, 

Khi có thai luôn cân nhắc lợi ích và tác hại khi chụp X-quang cho mẹ, khi lợi ích từ việc chụp X quang lớn hơn tác hại thì thực hiện.Và khi chụp X quang , thai phụ phải nhớ nhắc bác sỹ hay kỹ thuật viên là bạn đang có thai để được che chắn áo chì đúng và đầy đủ. (che chắn bụng bằng một áo chì nhằm hạn chế phơi nhiễm tia xạ cho thai nhi).

2. Xét nghiệm quickstick lại dương tính khi thử lại tại phòng khám, anh chị sẽ xử trí như thế nào?

- Nếu xét nghiệm Quickstick (+) tại phòng khám : xác định bệnh nhân có thai ,

Nhưng  vì bệnh nhân có chu kỳ kinh không đều, không nhớ ngày kinh chót  nên bác sỹ cần làm thêm siêu âm thai để khẳng định lại điều này .

Sau khi kết luận bệnh nhân có thai( dựa vào quicktick và siêu âm thai) bác sỹ cần:

+ Tư vấn cho bệnh nhân về kế hoạch khám, theo dõi và chăm sóc thai sản ( thiết lập lịch khám thai cho các lần khám kế tiếp.)

+  Khám tổng quát cho bệnh nhân: để  phát hiện những bệnh lý kèm thai kỳ như bệnh tim , tiểu đường, cao huyết  áp, viêm gan siêu vi B…từ đó có kế hoạch tư vấn và điều trị thích hợp. 

+ Lưu ý tầm soát  những bệnh lý phụ khoa đi kèm như khối u buồng trứng, u xơ tử cung, ung thư cổ tử cung … từ đó sẽ tư vấn cho bệnh nhân cách điều trị thích hợp, tiếp tục thai kỳ hay bỏ thai.  

+ Thực hiện các xét nghiệm khám tầm soát khi mang thai: HIV, VDRL, HbsAg, HbeAg, Đường huyết, TPTNT

- Tư vấn lịch khám thai

Lịch khám thai định kỳ đối với một thai kỳ bình thường:   

3 tháng đầu khám thai 1 lần.    

3 tháng giữa khám thai 1 lần.    

Tháng thứ 7,8 mỗi tháng khám 1 lần.    

Tháng thứ 9: 2 tuần khám 1 lần.    

1 tuần cuối trước khi sanh khám 1 lần.  

-Hẹn lịch chích ngừa VAT

-Tư vấn chế độ dinh dưỡng, làm việc, quan hệ vợ chồng phù hợp cho ngừời mang thai

-Tư vấn chế độ nghỉ thai sản để bệnh nhân sắp xếp công việc