1.1.1 Chất bột đường (carbohydrate, glucid):
Vai trò : Là chất cung cấp năng lượng chính cho các hoạt động của tất cả các tế bào trong cơ thể, nhất là các hoạt động thể lực của cơ bắp, các hoạt động trí tuệ của các tế bào não và tế bào hồng cầu. Ngoài ra, chất đường còn tham gia vào vài cấu trúc tế bào và thành phần của các men hay nội tiết tố.
Mỗi gam chất bột đường cung cấp 4kcalo. Nhu cầu chất bột đường: 60% nhu cầu năng lượng hàng ngày
Cấu trúc và phân loại chất bột đường:
· Đường phức tạp (complex carbohydrates): là loại đường có từ trên 2 phân tử đường đơn giản, bao gồm tinh bột (dạng dự trữ glucose ở thực vật), glycogen (dạng dự trữ glucose ở động vật), và chất xơ (non-starch polysaccharides). Chất xơ là một dạng polysaccharide nhưng không tiêu hóa, không hấp thu vào máu, vì vậy không cung cấp năng lượng nên được xếp vào nhóm thực phẩm không cung cấp năng lượng.
· Đường đơn giản (simple carbohydrates) : bao gồm 3 loại monosaccharide là glucose, fructose, galactose và 3 loại disaccharides là maltose, sucrose, lactose.
1.1.2 Chất béo (Lipid) :
Vai trò :
· Là nguồn cung cấp năng lượng rất quan trọng
· Hấp thu và chuyển hoá vitamin tan trong chất béo
· Nguyên liệu hình thành tế bào nhất là tế bào thần kinh
· Nguyên liệu tạo hormone steroide: hormone sinh dục, thượng thận...
1.1.3 Chất đạm (Protid) :
Vai trò :
· Cấu trúc tế bào
· Cấu thành các yếu tố miễn dịch giúp bảo vệ cơ thể.
· Thành phần các men
· Cung cấp năng lượng: 1 gam chất đạm cho 4 kcalo
Các nguy cơ khi ăn chất đạm vượt quá nhu cầu :
· Các cơ quan lọc thải tăng hoạt động (gan, thận)
· Tăng urea máu
· Biếng ăn do tăng acide amin trong máu
· Tăng thải Canxi qua đường thận
Cấu trúc và phân loại chất đạm :
|