Rụng tóc từng mảng là tình trạng rụng tóc có đặc trung rụng tóc đột ngột một vùng da đầu (tương ứng là rụng lông tại các vùng da khác của cơ thể). Thông thường, người bệnh không xem rụng tóc như là vấn đề sức khỏe cần thăm khám nhân viên y tế. Hơn nữa, một khi cần điều trị rụng tóc, người bệnh thường đến khám tại bệnh viện – phòng khám chuyên khoa da liễu hơn là đến khám bệnh đa khoa. Vì các lý do trên, trong bối cảnh chăm sóc ngoại trú của bác sĩ gia đình, bệnh này tương đối hiếm gặp mặc dù tần suất mắc không ít. (hiện chúng ta chưa có số liệu báo cáo tại Việt Nam về vấn đề này).
Lông và tóc là một bộ phận phụ thuộc da, hình thành từ nang tóc nằm tại lớp bì. Bản thân tóc có cấu trúc nhiều lớp bao bọc xung quanh (như vỏ hành) với một lõi trung tâm. Có 3 loại lông – tóc khác nhau: tóc thô cứng vùng trên da đầu; lông phụ thuộc androgen như râu trên cằm ở nam giới, lông nách, lông vùng quanh xương mu, lông quanh bộ phận sinh dục, và lông tơ mảnh phân bổ khắp cơ thể.
Đối với tóc trên da đầu, ở bất kỳ thời điểm nào cũng có 80% tóc đang ở giai đoạn đầu của chu trình mọc tóc, 20% còn lại hoặc là trong giai đoạn nghỉ ngơi hoặc là trong giai đoạn thoái triển, hoặc rụng trong giai đoạn ngừng phát triển. Bình thường, phân bố quá trình tóc là ngẫu nhiên giữa các vùng da đầu. Do vậy, trong điều kiện bình thường, không có vùng da đầu nào có hiện tượng thoái triển hàng loạt tại cùng một thời điểm. Tuy nhiên, trong một số bệnh lý, một vùng da đầu sẽ có tỷ lệ tóc trong giai đoạn thoái triển nhiều hơn gây hiện tượng mất tóc/hói tóc hàng loạt.
Tóc được mọc từ các nang tóc, một số tác nhân gây tổn thương nang tóc, sẹo nang tóc sẽ dẫn đến tóc không được hình thành mới. Hậu quả là da đầu sẽ mất tóc vĩnh viễn.
Đối với những vùng da khác, lông tóc cũng có thể bị rụng trong chung một bệnh cảnh. Tuy nhiên, do tóc da đầu còn mang ý nghĩa thẩm mỹ nên bệnh nhân chỉ đến khám khi nhận thấy tóc trên da đầu bị rụng hơn là rụng lông ở những vùng da khác. Riêng rụng tóc ở đầu, chúng ta có thể phân làm 2 nhóm: rụng tóc lan tỏa hoặc khu trú thành từng mảng:
|