|
Có 2 loại tuyến mồ hôi : tuyến ngoại tiết và tuyến li tiết. Tuyến mồ hôi ngoại tiết có ở tất cả vùng da của cơ thể, thường độc lập về mặt giải phẫu học với các phần phụ khác của da, ống bài tiết của tuyến này có hình xoắn ốc, xuyên qua chân bì, biểu bì và đổ ra bề mặt da. Tuyến li tiết (tuyến mồ hôi hủy đầu) phân bổ chủ yếu ở vùng nách, và một ít tại vùng bẹn. Thành phần ống tiết nằm sâu ở chân bì. Tuyến này có lòng rất rộng. Chất tiết được hình thành bằng hình thức bán hủy đầu của tế bào biểu mô ống tuyến. Chất bài tiết của ống tuyến mô hôi hủy đầu chủ yếu đổ vào chân lông, ống bã nhờn, qua đó đổ ra ngoài da.
Nổi xẩy (nổi rôm)
Là bệnh thường gặp tại những vùng có khí hậu nóng ẩm. Do thời tiết nóng, cơ thể điều hòa thân nhiệt bằng cách cho tiết nhiều mồ hôi. Tuy nhiên, trong điều kiện không khí có độ ẩm cao, mồ hôi tiết ra không thể bay hơi tốt, dẫn đến tình trạng viêm các ống tiết mồ hôi ngoại tiết. Biểu hiện lâm sàng của bệnh là sang thương da dạng sẩn dạng nốt kích thước 1-3mm, hồng ban xung quanh, gây ngứa nhiều, xuất hiện tập trung tại những vùng da tiết nhiều mồ hôi (vùng lưng trên, ngực). Do xẩy gây ngứa nhiều, gây gảy da. Vết gảy có thể gây xướt da, đóng vẩy cứng và gây nhiễm trùng thứ phát.
Điều trị chủ yếu là làm mát da bằng quạt hoặc máy lạnh. Không khí cần thông thoáng. Trong trường hợp độ ẩm không khí cao, da rịn mồ hôi nhiều, chúng ta có thể dùng phấn rôm thoa da. Ngoài ra, vệ sinh - tắm rửa cũng là giải pháp tránh nhiễm trùng vùng da bệnh.
Tăng tiết mồ hôi quá mức
Mồ hôi được cơ thể tiết ra nhằm mục đích điều hòa thân nhiệt hoặc dưới tác dụng kích thích của hệ giao cảm. Tuy nhiên, một số bệnh lý về nội tiết – thần kinh có thể gây triệu chứng tiết mồ hôi nhiều (ví dụ như hạ đường huyết, cường giáp...). Tùy theo nguyên nhân mà tình trạng tăng tiết mồ hôi có thể toàn thân hoặc tại chổ (thường gặp ở lòng bàn tay, lòng bàn chân và nách).
Đối với tăng tiết mồ hôi toàn thân, chúng ta cần thăm khám toàn diện để xác định nguyên nhân. Dùng propranolol 20-40mg dùng 4 lần ngày có thể giúp cải thiện triệu chứng.
Đối với tăng tiết mồ hôi khu trú, thuốc thoa tại chổ được ưu tiên sử dụng hơn (thuốc thoa chứa aluminum chloride hexahydrate 20%). Nếu bệnh không đáp ứng tốt với thuốc, chỉ định phẫu thuật có thể đặt ra.
Viêm mủ tuyến mồ hôi (tuyến mồ hôi hủy đầu)
Là các thương tổn viêm có mưng mủ nằm sâu dưới lớp bì. Bệnh thường gặp tại vùng nách và háng. Nguyên nhân là do chất tiết mồ hôi từ tuyến bán hủy đầu không được đưa ra ngoài da, bị tắc trong ống tiết, dẫn đến viêm nhiễm ống tuyến.
Biểu hiện lâm sàng của bệnh là các mụn mủ, nằm sâu dưới da, giới hạn tương đối rõ, có viêm hồng ban xung quanh. Các mụn mủ này sẽ gom dần và dẫn lưu ra da, gây sẹo da về sau. Nếu bệnh diễn tiến lan rộng, các sẹo da có thể xơ hóa và làm dầy da.
Thông thường bệnh tự giới hạn. Ổ mủ viêm có thể được dẫn lưu ra da. Nếu bệnh lan rộng tạo nhiều ổ nhiễm trùng dưới da, có thể phối hợp kháng sinh tại chổ và toàn thân. Dẫn xuất của vitamin A, isostretinoin đường dùng toàn thân hoặc retinoin thoa tại chổ có thể có hiệu quả (chú ý thuốc có thể gây quái thai nếu sử dụng gần thai kỳ).
|
