|
|||||||||
LIỆU PHÁP HẠ THÂN NHIỆT TRONG ĐIỀU TRỊ TRẺ SƠ SINH NGẠ(Tham khảo chính: 4128/QĐ-BYT ) |
||||||
|
Ngạt khi sinh là tình trạng thiếu oxy xảy ra ngay trước, trong hoặc ngay sau khi sinh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tình trạng này dẫn đến thiếu oxy và giảm lưu lượng máu lên não gây ra bệnh não thiếu oxy, thiếu máu cục bộ-là bệnh lý có tỷ lệ tử vong cao và có thể để lại di chứng nặng nề về phát triển tâm thần, vận động. Liệu pháp hạ thân nhiệt, một phần trong chế độ điều trị bệnh não thiếu oxy, thiếu máu cục bộ đã được chứng minh có hiệu quả bảo vệ não, giảm tỷ lệ di chứng thần kinh và đã được WHO khuyến cáo áp dụng ở những trung tâm sơ sinh có đầy đủ thiết bị và nhân viên y tế đã được đào tạo.
- Trẻ sinh ra bị ngạt cần được hồi sức theo đúng quy trình hồi sức chuẩn, sau đó cần xác định tình trạng ngạt sơ sinh- bệnh não thiếu oxy thiếu máu cục bộ cần được chỉ định điều trị bằng phương pháp hạ thân nhiệt: - Trẻ sơ sinh ≤ 6 giờ tuổi, ≥ 36 tuần tuổi thai, có tiêu chuẩn sau:
- Tiêu chuẩn loại trừ của điều trị hạ thân nhiệt + >6h tuổi + Đẻ non <36 tuần + Cân nặng lúc đẻ ≤ 1800g + Bệnh chuyển hóa bẩm sinh + Nhiễm khuẩn nặng + Đa dị tật Khuyến cáo cho các tuyến có thể chuyển được trẻ bệnh đến cơ sở thực hiện được liệu pháp hạ thân nhiệt Khi có bệnh nhân sơ sinh bệnh não thiếu oxy thiếu máu cục bộ: cho hạ thân nhiệt thụ động - Không bật nguồn sưởi. - Hội chẩn với tuyến có khả năng điều trị hạ thân nhiệt để có thể chuyển bệnh nhân đến nơi điều trị an toàn và kịp thời. - Đo nhiệt độ (tốt nhất là nhiệt độ trực tràng) mỗi 15 phút. - Trong quá trình vận chuyển bệnh nhân cần kiểm soát nhiệt độ trực tràng ở 33,5oC-34oC. Nếu nhiệt độ thấp < 33oC, điều chỉnh nguồn nóng để đạt được nhiệt độ mong muốn. Nếu nhiệt độ >34oC thì mở cửa lồng ấp hoặc nới bớt chăn.
- Khám đánh giá lâm sàng xác định chỉ định điều trị hạ thân nhiệt. - Làm các xét nghiệm cần thiết: công thức máu, điện giải đồ, LDH, men gan, creatinin, ure máu, đông máu và khí máu. - Các thăm dò đánh giá tổn thương não: điện não đồ, siêu âm qua thóp, chụp cắt lớp vi tính sọ não (CT Scanner-chỉ thực hiện khi không chụp được cộng hưởng từ), chụp cộng hưởng từ sọ não (MRI): giữa ngày thứ 7-10 là kỹ thuật chọn lựa tốt nhất để thấy các tổn thương não. - Liệu pháp hạ thân nhiệt: là biện pháp bảo vệ não cho trẻ sơ sinh ngạt. - Sử dụng hạ thân nhiệt toàn thân hoặc đầu. Làm lạnh vùng đầu và làm lạnh toàn thân cho thấy hiệu quả và độ an toàn như nhau. Làm lạnh toàn thân tạo thuận lợi cho việc theo dõi điện não đồ hơn. - Hạ thân nhiệt trong 72 giờ; nhiệt độ mục tiêu 33,5oC-34,5oC Sau 72 giờ làm ấm từ từ trở lại thân nhiệt bình thường. - Điều trị phối hợp: + Hỗ trợ hô hấp: thông khí nhẹ nhàng duy trì PaCO2: 45-55mmHg và PaO2 < 80mmHg để SpO2 90-95% (tăng hoặc giảm CO2, PaO2 quá mức đều gây thêm tổn thương não) + Duy trì tưới máu não và tưới máu tổ chức: tránh hạ hoặc tăng huyết áp (nên duy trì huyết áp trung bình trên 35-40mmHg). + Duy trì chuyển hóa bình thường: Glucose huyết, nuôi dưỡng, canxi máu. + Kiểm soát tốt co giật: có thể dùng Phenobarbital, lorazepam hoặc phenytoin. + Kiểm soát phù não: tránh quá tải dịch. + Chỉ cho ăn khi huyết động ổn định. + Kiểm soát rối loạn đông máu: truyền plasma tươi, tiểu cầu, huyết tương tươi đông lạnh tùy theo thiếu hụt. - Chăm sóc hỗ trợ. - Tư vấn và theo dõi trẻ sau khi ra viện. |
||||||
|
|
||||||
|
|
|
|
|
|