|
Đại cương về Trầm cảm:
- Định nghĩa: Trầm cảm là một rối loạn tâm thần phổ biến, đặc trưng bởi khí sắc trầm, mất hứng thú hoặc niềm vui trong các hoạt động thường ngày, và giảm năng lượng dẫn đến mệt mỏi và giảm hoạt động. Phân loại: Trầm cảm có thể được chia thành nhiều dạng khác nhau, bao gồm rối loạn trầm cảm nặng, rối loạn dai dẳng (loạn khí sắc), và rối loạn loạn trương lực tiền kinh nguyệt.
- Tỷ lệ mắc: Trầm cảm ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, với tỷ lệ mắc bệnh ở nữ cao hơn nam.
Biểu hiện lâm sàng:
Để chẩn đoán trầm cảm, bệnh nhân cần có ít nhất 5 trong số các triệu chứng sau đây trong khoảng thời gian ít nhất 2 tuần, và các triệu chứng này phải gây ảnh hưởng đáng kể đến chức năng xã hội, nghề nghiệp hoặc các lĩnh vực quan trọng khác:
- Khí sắc trầm: Buồn bã, trống rỗng, hoặc vô vọng.
- Mất hứng thú: Giảm hoặc mất hứng thú trong các hoạt động thường ngày.
- Thay đổi về cân nặng hoặc khẩu vị: Giảm hoặc tăng cân đáng kể, hoặc thay đổi về khẩu vị. Rối loạn giấc ngủ: Mất ngủ, ngủ quá nhiều, hoặc khó ngủ.
- Thay đổi về vận động: Kích động hoặc chậm chạp về tâm thần vận động.
- Mệt mỏi hoặc mất năng lượng: Cảm thấy mệt mỏi hoặc thiếu năng lượng hầu hết thời gian.
- Cảm giác vô dụng hoặc tội lỗi: Cảm thấy vô dụng, tự ti, hoặc tội lỗi quá mức.
- Suy giảm khả năng tập trung: Khó khăn trong việc tập trung, suy nghĩ, hoặc đưa ra quyết định.
- Suy nghĩ về cái chết hoặc tự tử: Suy nghĩ lặp đi lặp lại về cái chết hoặc tự tử, hoặc có kế hoạch tự tử.
Nguyên nhân:
Nguyên nhân chính xác của trầm cảm chưa được biết rõ, nhưng có thể do sự kết hợp của nhiều yếu tố, bao gồm:
- Yếu tố sinh học: Sự mất cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não.
- Yếu tố di truyền: Tiền sử gia đình mắc bệnh trầm cảm.
- Yếu tố tâm lý: Các sự kiện căng thẳng trong cuộc sống, sang chấn tâm lý, hoặc các vấn đề về lòng tự trọng.
- Yếu tố môi trường: Các yếu tố môi trường như ô nhiễm, tiếng ồn, hoặc thiếu ánh sáng mặt trời.
Điều trị:
Liệu pháp tâm lý: Liệu pháp nhận thức hành vi (CBT) và liệu pháp giữa các cá nhân (IPT) là hai loại liệu pháp tâm lý phổ biến được sử dụng để điều trị trầm cảm.
Thuốc chống trầm cảm: Có nhiều loại thuốc chống trầm cảm khác nhau, bao gồm thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs), thuốc ức chế tái hấp thu serotonin-norepinephrine (SNRIs), và thuốc chống trầm cảm ba vòng (TCAs).
Liệu pháp sốc điện (ECT): ECT có thể được sử dụng trong trường hợp trầm cảm nặng hoặc kháng trị.
Liệu pháp ánh sáng: Liệu pháp ánh sáng có thể được sử dụng để điều trị rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD), một dạng trầm cảm xảy ra vào mùa đông.
Tiên lượng: Trầm cảm là một bệnh có thể điều trị được. Với điều trị thích hợp, hầu hết bệnh nhân sẽ hồi phục hoàn toàn.
|
