|
Viêm mũi dị ứng là một bệnh lý phổ biến trên toàn thế giới, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của hàng triệu người. Dịch tễ học của bệnh khá phức tạp và chịu ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Dưới đây là những điểm chính cần lưu ý khi giảng dạy cho sinh viên y khoa về dịch tễ học của viêm mũi dị ứng:
1. Tỷ lệ mắc bệnh:
- Phổ biến: VMDƯ gặp ở mọi lứa tuổi, tuy nhiên tỷ lệ mắc bệnh cao nhất ở trẻ em và thanh thiếu niên.
- Giới tính: Nam giới có tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nữ giới trước tuổi dậy thì, sau đó tỷ lệ mắc bệnh ở hai giới tương đương nhau.
- Khu vực địa lý: Tỷ lệ mắc bệnh VMDƯ có sự khác biệt giữa các khu vực địa lý, phụ thuộc vào yếu tố môi trường và lối sống.
2. Yếu tố nguy cơ: Có ba nhóm yếu tố nguy cơ chính:
Cơ địa:
- Yếu tố di truyền: Người có tiền sử gia đình mắc các bệnh dị ứng như hen suyễn, chàm, viêm da dị ứng... có nguy cơ cao mắc VMDƯ.
- Cơ địa dị ứng: Những người có cơ địa nhạy cảm, dễ bị kích ứng bởi các tác nhân môi trường cũng có nguy cơ cao mắc bệnh.
Dị nguyên:
Dị nguyên đường hô hấp: Đây là nhóm dị nguyên phổ biến nhất gây VMDƯ, bao gồm:
- Bụi nhà: Chứa nhiều mạt bụi, là dị nguyên chính gây ra các bệnh dị ứng đường hô hấp (75-80% bệnh nhân VMDƯ mẫn cảm với bụi nhà).
- Phấn hoa: Gây viêm mũi dị ứng theo mùa, phổ biến vào cuối đông, mùa xuân và mùa hè.
- Lông thú nuôi, nấm mốc, gián ...
- Dị nguyên thực phẩm: Một số loại thực phẩm như trứng, sữa, hải sản... cũng có thể gây VMDƯ ở những người nhạy cảm.
- Dị nguyên thuốc: Kháng sinh (nhất là penicillin), aspirin, vaccine... có thể gây dị ứng và dẫn đến VMDƯ. Yếu tố môi trường và lối sống:
Sự mất cân bằng dị ứng:
Mặc dù có cơ địa dị ứng, người bệnh có thể không biểu hiện triệu chứng cho đến khi tiếp xúc với dị nguyên vượt quá ngưỡng hoặc gặp các yếu tố thuận lợi khác như:
- Căng thẳng, stress
- Rối loạn nội tiết tố (kinh nguyệt, tiền mãn kinh, thuốc tránh thai)
- Thay đổi thời tiết, độ ẩm, nhiệt độ Ô nhiễm môi trường
- Lối sống thiếu vận động, béo phì, thiếu vitamin D, hút thuốc lá, uống rượu bia ...
- Nhiễm trùng virus, vi khuẩn
3. Xu hướng gia tăng:
Tỷ lệ mắc VMDƯ đang gia tăng trên toàn thế giới. Điều này có thể do nhiều nguyên nhân, bao gồm:
- Gia tăng ô nhiễm môi trường
- Thay đổi lối sống
- Tăng cường nhận thức về bệnh
|
