Việc chẩn đoán chính xác viêm mũi dị ứng và xác định tác nhân gây dị ứng đóng vai trò then chốt trong việc xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả, giúp bệnh nhân kiểm soát triệu chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống. Dưới đây là các bước chẩn đoán viêm mũi dị ứng:
1. Khai thác bệnh sử và tiền sử:
Bệnh sử: Bác sĩ sẽ tìm hiểu về các triệu chứng của bệnh nhân, thời gian xuất hiện, mức độ nặng nhẹ, các yếu tố làm tăng hoặc giảm triệu chứng (ví dụ: thời tiết, môi trường, tiếp xúc với vật nuôi…).
Tiền sử cá nhân và gia đình: Bác sĩ sẽ tìm hiểu về tiền sử dị ứng của bệnh nhân (hen suyễn, chàm, viêm da dị ứng…) cũng như tiền sử dị ứng của gia đình để đánh giá yếu tố di truyền và nguy cơ mắc bệnh.
Môi trường sống và lối sống: Bác sĩ sẽ tìm hiểu về môi trường sống và làm việc của bệnh nhân, có tiếp xúc với các yếu tố nguy cơ gây dị ứng hay không (ví dụ: bụi, lông thú nuôi, phấn hoa, hóa chất…).
2. Khám lâm sàng:
Khám tổng quát: Đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể của bệnh nhân.
Khám mũi bằng dụng cụ khám ngũ quan: Đây là bước quan trọng để quan sát niêm mạc mũi, đánh giá mức độ viêm, phù nề, màu sắc niêm mạc, dịch tiết… và phát hiện các bất thường khác như polyp mũi, vẹo vách ngăn…
Dấu hiệu nội soi mũi gợi ý viêm mũi dị ứng:
- Niêm mạc mũi nhợt nhạt, phù nề.
- Cuốn mũi dưới phì đại.
- Dịch mũi trong, loãng.
Lưu ý: Niêm mạc mũi đỏ, sung huyết thường gặp trong viêm mũi do nhiễm trùng.
3. Xét nghiệm dị ứng:
Test không đặc hiệu:
Tìm bạch cầu ái toan: Xét nghiệm máu và dịch mũi để tìm bạch cầu ái toan, một loại tế bào bạch cầu tăng cao trong phản ứng dị ứng.
Định lượng IgE toàn phần trong huyết thanh: IgE là kháng thể đóng vai trò quan trọng trong phản ứng dị ứng.
Test đặc hiệu:
Test da: Đây là phương pháp phổ biến và đơn giản để xác định dị nguyên gây dị ứng. Bác sĩ sẽ tiêm hoặc nhỏ một lượng nhỏ các dị nguyên phổ biến lên da và theo dõi phản ứng của da.
Xét nghiệm IgE đặc hiệu trong huyết thanh: Xét nghiệm này tìm kiếm IgE đặc hiệu với từng loại dị nguyên, cho kết quả chính xác hơn test da nhưng chi phí cao hơn.
Chẩn đoán viêm mũi dị ứng cần kết hợp khai thác bệnh sử, khám lâm sàng và xét nghiệm dị ứng để đưa ra kết luận chính xác và xác định dị nguyên gây bệnh. Điều này giúp bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp và hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống cho bệnh nhân
|