Trong bối cảnh chăm sóc ngoại trú, 99% trường hợp bệnh nhân đến khám vì ù tai thuộc nhóm ù tai thể chủ quan. Thể lâm sàng này được xác định là tình trạng âm thanh chỉ có bệnh nhân mới nghe được mà không thể giải thích bởi một âm thanh vật lý đang tồn tại trong môi trường xung quanh.
Ù tai chủ quan có nguyên nhân chủ yếu tại tai. Triệu chứng này có thể là do nguyên nhân kém dẫn truyền, kém tiếp nhận thần kinh hoặc là do nguyên nhân hỗn hợp. Có thể nói, một trong những triệu chứng thường đi kèm với ù tai là nghe kém, gặp trong trường hợp bị tổn thương vùng tai - ốc tai, hoặc chỉ đơn thuần là sự lão thính liên quan đến tuổi tác. Việc giảm khả năng tiếp nhận âm thanh là cơ chế giải thích chung cho cả nghe kém và ù tai. Tuy nhiên, ù tai vẫn có gặp ở những người có thính lực bình thường, không có bất kỳ than phiền khả năng nghe. Trong một số trường hợp, ù tai có thể là biểu hiện gợi ý của một số bệnh đặc hiệu như bệnh Menière, bệnh u dây thần kinh, bệnh tổn thương thần kinh ngoại biên số VIII.
Ù tai chủ quan có thể gặp trong bối cảnh các bệnh lý nội khoa khác như bệnh thiếu vitamin hoặc thiếu kẽm, các rối loạn tim mạch như đột quỵ, rối loạn chuyển hóa (đái tháo đường, cường giáp, …) hoặc bệnh xơ cứng rải rác, chấn thương vùng đầu, viêm nhiễm hệ thần kinh trung ương.
Ù tai cũng có thể là biến chứng của một số loại thuốc có tác dụng phụ gây độc cho tai như nhóm NSAID, quinine, aminoglycoside, các thuốc lợi tiểu quai, thuốc độc tế bào trong điều trị bệnh lý bướu tăng sinh ác tính. Một số nhóm thuốc có thể gây độc cho ốc tai, gây tổn thương vĩnh viễn như aminoglycoside, cisplatin.
Các nguyên nhân nội khoa khác bao gồm bệnh lý tai trong do tự miễn, do bệnh lý u tân sinh tại vùng quanh ốc tai hoặc trong não.
Trong chăm sóc ngoại trú – y học gia đình, chúng ta có thể ghi nhận bệnh nhân có than phiền ù tai phối hợp cùng triệu chứng gợi ý lo âu – trầm cảm, xuất hiện song song với tỷ lệ cao. Mối tương quan này có thể là do bản thân triệu chứng ù tai là nguyên nhân gây giảm chất lượng cuộc sống, gây lo âu, stress dẫn đến các triệu chứng về tâm khí; cũng có thể do bệnh lý nguyên phát khác gây phối hợp ù tai kèm các biểu hiện stress cấp; hoặc cũng có thể là ở bệnh nhân có lo âu trầm cảm thì than phiền nhiều về sức khỏe (trong đó họ cảm nhận có tình trạng ù tai, nghe kém). Việc tách bạch nguyên nhân – hậu quả cần có thông tin bệnh sử toàn diện và chi tiết.
Các nguyên nhân của ù tai chủ quan bao gồm:
• Tiếp xúc với âm thanh to - ồn lâu ngày (môi trường bị ô nhiễm âm thanh)
• Lão thích: giảm – rối loạn thích lực do diễn tiến lão hóa của tai trong
• Chấn thương vùng tai - ốc tai
• Thủng màng nhĩ
• Bệnh lý tai giữa: viêm nhiễm
• Bệnh Ménière
• U tế bào thần kinh Schwann, u màng não
• Các thuốc gây độc tai
|