|
Albumine là protein có tính thẩm thấu cao quyết tính áp lực keo của máu cũng như dịch màng bụng, nên khi khảo sát chỉ số SAAG giúp ta xác định được khuynh độ áp lực keo giữa máu và dịch màng bụng, từ đó đánh giá áp lực thủy tĩnh của giường mạch máu tạng10 và chứng minh được tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa.
Để tính được SAAG, ta cần phải đo được nồng độ albumine của máu và dịch màng bụng trong cùng một thời điểm, sau đó chỉ cần lấy kết quả trong máu trừ cho kết quả của dịch màng bụng theo công thức sau.
SAAG = albumine(máu) – albumine(DMB)
Theo kết quả nghiên cứu của Runyon và cộng sự, với giá trị ngưỡng là 11g/L, xét nghiệm này giúp xác định tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa với độ chính xác và độ đặc hiệu là 97%, ngay cả khi người bệnh đã sử dụng thuốc lợi tiểu, chọc rút dịch báng, truyền albumine, nhiễm trùng dịch báng hay bất cứ nguyên nhân gây bệnh gì tại gan11. Tuy nhiên SAAG không giúp giải thích được các tác nhân gây báng bụng và nguồn gốc các albumine này từ đâu ra6.
Khuyết điểm duy nhất của xét nghiệm này là kết quả SAAG sẽ không còn chính xác khi albumine máu quá thấp dưới 20g/L12. Khi đó đòi hỏi phòng xét nghiệm phải có khả năng định lượng albumine có nồng độ thấp dưới 10g/L. Bên cạnh đó, một số sai số có thể có khi làm xét nghiệm không chính xác: trường hợp mẫu máu và mẫu dịch màng bụng không được làm cùng một thời điểm, hoặc trường hợp tăng globulin máu (trên 50 g/L) sẽ gây tăng áp lực máu và làm giảm kết quả của chỉ số SAAG (chiếm 1% các trường hợp khảo sát). Khi gặp trường hợp này, ta có thể áp dụng công thức:
SAAG hiệu chỉnh = SAAG đo * 0.016 * [globulin/máu (g/L) + 25]12
Theo hướng dẫn của hiệp hội Mỹ về bệnh gan năm 202113, nếu SAAG >1,1g/dL là có tăng áp tĩnh mạch cửa thì nghĩ đến các nguyên nhân: báng bụng do xơ gan, do ung thư vùng gan, do suy tim phải nặng. Nếu SAAG< 1,1g/dL thì không có tăng áp tĩnh mạch cửa, do vậy nguyên nhân có thể có ung thư vùng màng bụng, lao màng bụng hoặc các bệnh lý màng bụng khác.
Với tính đặc hiệu cao, ổn định không thay đổi theo tác nhân và các điều trị, SAAG trở thành một xét nghiệm không thể thiếu trong khảo sát phân loại dịch màng bụng. Danh từ chênh độ dịch màng bụng (SAAG) nên thay thế danh từ dịch thấm, dịch tiết trong phân loại dịch màng bụng theo như khuyến cáo của nhiều tác giả10-12,14.
|
