Cơ chế "thanh thải nhầy lông chuyển" hoạt động như thế nào? Bài giảng có nhắc đến bệnh Xơ nang (CF) và Hội chứng Kartagener (PCD), hai bệnh này làm hỏng cơ chế đó theo cách khác nhau ra sao?
Cơ chế "thanh thải nhầy lông chuyển" hoạt động như thế nào? Bài giảng có nhắc đến bệnh Xơ nang (CF) và Hội chứng Kartagener (PCD), hai bệnh này làm hỏng cơ chế đó theo cách khác nhau ra sao?
Niêm mạc hô hấp tiết ra lớp nhầy gồm 2 lớp: lớp Sol (loãng, sát lông chuyển) và lớp Gel (đặc, bên trên).
Lông chuyển (cilia) đập đồng bộ bên trong lớp Sol (loãng).
Sự vận động này đẩy lớp Gel (đặc) – nơi bẫy giữ vi khuẩn, bụi bẩn – di chuyển theo một chiều xác định ra khỏi xoang và về phía vòm họng.
Sự phá vỡ cơ chế này trong các bệnh lý được đề cập:
Bệnh xơ nang (Cystic Fibrosis - CF): Vấn đề nằm ở chất nhầy. Do đột biến gen, chất nhầy tiết ra bị quá đặc (lớp Gel quá đặc). Lông chuyển (vẫn hoạt động bình thường) không đủ sức để đẩy lớp nhầy đặc quánh này đi, gây ứ đọng.
Rối loạn vận động lông chuyển nguyên phát (PCD - vd: Hội chứng Kartagener): Vấn đề nằm ở lông chuyển. Do bất thường cấu trúc, lông chuyển bị "liệt" hoặc vận động hỗn loạn, không đồng bộ. Chúng không thể đập để đẩy lớp nhầy đi, dù cho chất nhầy có độ đặc bình thường.