Sức khỏe, theo định nghĩa của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), không chỉ đơn thuần là không bệnh tật mà còn là một trạng thái hoàn toàn thoải mái về thể chất, tâm thần và xã hội. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của ba thành phần cốt lõi cấu thành nên sức khỏe toàn diện:
- 1. Sức khỏe thể chất: Liên quan đến chức năng sinh lý của cơ thể, sự vắng mặt của bệnh tật và khả năng thực hiện các hoạt động hàng ngày.
- 2. Sức khỏe tâm thần: Bao gồm trạng thái cảm xúc, tâm lý và nhận thức. Nó liên quan đến khả năng quản lý suy nghĩ, cảm xúc và hành vi một cách hiệu quả, xây dựng các mối quan hệ lành mạnh và đối phó với những thách thức trong cuộc sống.
- 3. Sức khỏe xã hội: Thể hiện qua khả năng tương tác và hòa nhập với cộng đồng, xây dựng các mối quan hệ tích cực và đóng góp cho xã hội.
Ba thành phần này có mối quan hệ mật thiết và tác động qua lại lẫn nhau. Một vấn đề về sức khỏe thể chất có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần và xã hội và ngược lại.
Ví dụ, một bệnh mãn tính có thể dẫn đến trầm cảm hoặc lo âu, trong khi căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh lý tim mạch. Sự liên kết chặt chẽ giữa sức khỏe tâm thần và sức khỏe xã hội được thể hiện rõ qua các rối loạn tâm lý - xã hội. Đây là những vấn đề sức khỏe liên quan đến cả hai khía cạnh, bao gồm:
- Nghiện chất: Lạm dụng chất kích thích như rượu, ma túy gây ảnh hưởng tiêu cực đến cả sức khỏe tâm thần và khả năng hòa nhập xã hội.
- Rối loạn liên quan đến stress: Căng thẳng mãn tính từ công việc, học tập, gia đình, ... có thể gây ra các vấn đề về tâm lý như lo âu, trầm cảm và ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội.
- Rối loạn hành vi ở thanh thiếu niên: Các vấn đề về hành vi như chống đối xã hội, tăng động giảm chú ý, ... thường bắt nguồn từ những yếu tố tâm lý và tác động đến khả năng hòa nhập với cộng đồng.
Hiểu rõ mối quan hệ và tác động qua lại giữa ba thành phần của sức khỏe là nền tảng để tiếp cận chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện, hiệu qu
|