Lâm sàng

(Tham khảo chính: ICPC )

Lâm sàng

Việc đánh giá lâm sàng của một vấn đề về vú bắt đầu với một kỹ bệnh sử và khám thực thể. Bệnh vú có thể biểu hiện với một khối sờ thấy ở vú hoặc sự dày lên, thay đổi kích thước hay hình dáng của vú, có hay không kèm theo đau vú, thay đổi da, tiết dịch núm vú, hoặc một phát hiện bất thường không có triệu chứng trên nhũ ảnh tầm soát [1].

Bệnh sử: Cần khai thác các triệu chứng:

• Bất kỳ sự thay đổi vềhình dạng của vú, chẳng hạn như tăng hoặc giảm kích thước, mấtcân xứng ở hai vú.
• Thay đổi da vùng vú.
• Nếu cótiết dịch núm vú, đánh giá xem tiết dịch từ một hoặc hai bên vú hoặc từ một ống tuyến vú cụ thể nào. Thời gian, màu sắc, tần số và tính chất xuất hiện của dịch tiết.
• Có hoặc không kèm đau vú, mối liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt.
• Sự hiện diện của một khối u vú: lần đầu tiên được phát hiện (vô tình, tự khám vú, khám vú lâm sàng, hoặc chụp x quang tuyến vú), thời gian xuất hiện và thay đổi kích thước, vị trí chính xác của bất kỳ khối u vú. 

Yếu tố nguy cơ của ung thư vú: Tuy chỉ có 50% ung thư vú xảy ra ở phụ nữ có yếu tố nguy cơ khác ngoài tuổi, nhưng việc tiếp cận mọi than phiền về vú cần hết sức thận trọng [1]. Các triệu chứng về vú (dù âm tính) cần được ghi nhận.

Giới tính và tuổi tác: Các yếu tố nguy cơ quan trọng nhất đối với ung thư vú là giới tính nữ và sự gia tăng tuổi. Vì vậy trong khi bất kỳ than phiền về vú mới cần được thăm khám đầy đủ, thì một phát hiện mới ở phụ nữ >50 tuổi sẽ làm tăng sự nghi ngờ ung thư. Ngược lại, một than phiền mới về vú ở phụ nữ <30 tuổi có khả năng lành tính cao. Đàn ông cũng có thểmắc ung thư vú, nhưng với tốc độ phát triển có thẩ chậm hơn so với phụ nữ. 

Tiền căn gia đình:

Tiền căn gia đình ung thư vú làm tăng nguy cơ ung thư vú. Đặc biệt, tiền căn ung thư vú ở nam giới trong gia đình là dấu hiệu cảnh bảo của sự đột biến gen. Các bằng chứng cho thấy rằng một đột biến gen có thể hiện diện ở các gia đình có phụ nữ trẻ mắc ung thư vú, ung thư vú hai bên, tiền căngia đình có ung thư buồng trứng và nhiều người thân bị ung thư. Dù tương đối hiếm, nhưng một đột biến đã được chứng minh ở bệnh nhân hoặc thành viên trong gia đình với các gen BRCA1 hoặc BRCA2 (hội chứng ung thư vú-buồng trứng di truyền) chỉ ra một nguy cơ cao đối với sự phát triển của các tổn thương vú lành hay ác tính [9,12]. Ngoài ra, các hội chứng di truyền hiếm gặp khác làm tăng nguy cơ ung thư vú cao là hội chứng Cowden, hội chứng Li-Fraumeni, lồng ruột non, ataxia-telangiectasia heterozygosity, và ung thư dạ dày lan tỏa di truyền. 

Tiền căn sản khoa

Những phụ nữ có kinh nguyệt sớm, chưa sinh con hoặc phụ nữ lớn tuổi có con so và / hoặc mãn kinh trễ có nguy cơ phát triển ung thư vú cao hơn. 

Tiền căn dùng estrogen  

Nguy cơ cũng tăng lên ở người dung liệu pháp hormone sau mãn kinh.

Uống rượu  

Rượu uống >1 ly/ngày cũng có thể làm tăng khả năng phát triển ung thư vú. 

Mật độ vú

Tăng mật độ vú trên nhũ ảnh (x quang vú) cũng đã được xác định là một yếu tố nguy cơ.

Sinh thiết trước đó

Tiền cănmắc ung thư vú là một trong những yếu tố nguy cơ lớn nhất đối với việc phát triển một ung thư vú mới. Kết quả sinh thiết vú ghi nhận atypical ductal hyperplasia (ADH), atypical lobular hyperplasia (ALH), or lobular carcinoma in situ (LCIS) làm tăng nguy cơ phát triển ung thư vú. 

Tải về tài liệu chính .....(xem tiếp)