1. Rối loạn thăng bằng:
- Hỏi bệnh sử, tiền sử thần kinh, tiền sử các bệnh lý khác, dùng thuốc;
- Khám tổng trạng;
- Khám thần kinh toàn diện (đặc biệt tiền đình, tiều não và cảm giác);
- Test Rétropulsion
- Dấu Romberg (Xem bài chóng mặt)
- Quan sát bước đi (mắt mở, mắt nhắm)
2. Một số đặc trưng của các bất thường về bước đi:
2.1. Bước đi Parkinson:
Biểu hiện một tổn thương các nhân nền. Các nguyên nhân thường gặp: Bệnh Parkinson, thuốc an thần…
2.2. Bước từng bước nhỏ:
Biểu hiện một rối loạn chức năng vỏ não lan tỏa, vd: "trạng thái lỗ khyết"
2.3. Bước đi kiểu cắt chéo:
Biểu hiện một tình trạng liệt cứng (kiểu tháp) 2 chi dưới. Thường gặp trong: tàn tật 2 chi dưới, bệnh xơ cứng rải rác, chèn ép tủy sống, …
2.4. Thất điều cảm giác:
Biểu hiện sự mất cảm giác tư thế khớp (Romberg +). Thường gặp trong: bệnh thần kinh ngoại vi, tổn thương cột sau (thừng sau) tủy sống.
Dáng đi bàn chân rũ (BCR): nguyên nhân thường gặp:
BCR một bên trong: liệt dây TK mác chung, tổn thương tháp (tên khác: hội chứng tháp giả bàn chân rũ), bệnh lý rễ L5.
BCR hai bên trong bệnh TK ngoại biên.
2.5. Thất điều tiểu não:
Dáng đi người say rượu, tư thế dạng chân đế … Thường gặp do thuốc (Vd: phenytoin), do rượu, TBMMN, bệnh xơ cứng rải rác (XCRR).
2.6. Bước đi núng nính:
Biểu hiện của sự yếu các cơ gốc chi (Vd: các bệnh cơ gốc chi) hoặc do giới hạn khớp (Vd: trật khớp háng bẩm sinh hai bên)
2.7. Dáng đi kiểu mất dùng chi:
Bất thường vỏ não vận động, thường trong bệnh lý thùy trán. Thường gặp trong não úng thủy áp lực bình thường, bệnh lý mạch máu não.
2.8. Liệt nửa người:
Tổn thương nơ-ron vận động số 1 một bên. Thường gặp trong TBMMN, XCRR.
2.9. Rối loạn dáng đi do căn nguyên tâm lý:
Đa dạng, có thể không phù hợp với khám lâm sàng, nặng lên khi có người xem. Có thể nhầm lẫn với bất thường dáng đi trong múa vờn (đặc biệt là bất thường dáng đi của bệnh Huntington) lọng cọng, giật từng đợt, co thắt, khám lâm sàng có những dấu chứng khác của Huntington. Là chẩn đoán nghỉr đến cuối cùng sau khi đã loại trừ chẩn đoán khác.
2.10. Những bất thường bước đi khác không liên quan đến TK:
Bước đi "đau đớn": chấn thương (thường dễ nhận biết), đau khớp, bệnh lý mạch máu: tắc ĐM chi dưới, suy TM chi dưới
Bước đi bất thường trong bệnh lý chấn thương chỉnh hình: bị tật ngắn một chi, tiền sử phẩu thuật, chấn thương khớp háng.
|