|
Mục tiêu thảo luận:
- Trình bày được một số dấu hiệu X quang của abcess phổi
- Trình bày được một số bệnh lý cần chẩn đoán phân biệt với abcess phổi
Bệnh án
Bệnh nhân nam 33 tuổi đến khám với bệnh sử ho, sốt lạnh run và đổ mồ hôi đêm 7 ngày nay. Bệnh nhân được chỉ định chụp X-Quang phổi.
X-quang thấy khối áp xe, thành dày, mức khí - dịch tại thùy dưới bên trái.
Bàn luận
Áp-xe phổi là tình trạng nhu mô phổi bị hoại tử do nhiễm khuẩn và hình thành các hang chứa dịch chứa các mảnh vụn hoại tử.
Tình huống bệnh lý này thường gặp trong hít sặc, có thể xảy ra trong khi hôn mê. Nghiện rượu cũng là yếu tố nhạy cảm phổ biến dẫn đến áp-xe phổi.
Hình ảnh X quang áp xe phổi:
• Áp xe thường khu trú một bên, thường gặp tại phân thùy sau của các thuỳ trên và phân thùy đỉnh của các thuỳ dưới do trọng lực khi nằm. Sự hiện diện của mức khí-dịch đồng nghĩa có sự vỡ vào từ cây phế quản hoặc hiếm hơn là do các vi khuẩn sinh hơi.
• Thường chỉ 1 ổ, cũng có thể nhiều.
• Kích thước rất thay đổi.
Giai đoạn chưa tạo hang: đám mờ tương đối thuần nhất, ranh giới không rõ, quanh đám mờ có vài nốt mờ dạng hội chứng phế nang. Khó phân biệt với một viêm phổi khối hoặc thậm chí u phổi.
Giai đoạn tạo hang:
- - Khối tròn vỏ dày không đều cả bờ trong và bờ ngoài, mức dịch – khí.
- - Mức dịch – mức khí đều nhau trên cả phim thẳng và phim nghiêng.
- - Khối áp xe tạo góc nhọn với thành ngực.
- - Áp xe ở thùy dưới thường lớn hơn thùy trên.
- - Quanh ổ áp xe có vài nốt mờ dạng phế nang.
Chẩn đoán phân biệt với viêm mủ màng phổi:
- - Hình thấu kính hai mặt lồi có mức dịch – mức khí nằm sát thành ngực.
- - Tạo với thành ngực một góc tù.
- - Đặc biệt là mức dịch – mức khí không đều nhau trên phim thẳng và phim nghiêng.
- - Thường không có khái mủ.
- - Kèm theo dày dính màng phổi và tràn dịch màng phổi.
THẢO LUẬN LÂM SÀNG
Gọi là áp-xe phổi nguyên phát khi nó là kết quả của bênh lý nhu mô phổi; hay thứ phát khi là kết quả của biến chứng từ nguyên nhân khác như thuyên tắc mạch hoặc do vỡ áp-xe ngoài phổi vào phổi.
Các điều kiện góp phần gây áp-xe phổi là (a) hít sặc dịch tiết hầu họng hoặc dạ dày (b) tắc mạch nhiễm trùng (c) viêm phổi hoại tử và (d) viêm mạch: u hạt Wegener’s.
Hầu hết ápxe phổi đáp ứng với kháng sinh trừ khi có bệnh lý nền kèm theo
Các triệu chứng khởi phát thường từ từ, nhưng ở bệnh nhân viêm phổi hoại tử do tụ cầu hoặc trực khuẩn Gram âm, lâm sàng rầm rộ cấp tính. Thường xuất hiện ho, sốt lạnh run và đổ mồ hôi ban đêm.
Chẩn đoán phân biệt
Viêm thuỳ phổi cấp
Khi mới bắt đầu phát triển, khó phân biệt được áp xe phổi với viêm thuỳ phổi cấp. Nếu biết được một căn nguyên nào đó thí dụ: trước đây bị sặc di vật vào phế quản, thì khoảng một nửa số trường hợp cho biết dấu hiệu báo động có khả năng gây ra áp xe phổi.
Tràn dịch màng phổi rãnh liên thuỳ.
Nếu ổ mủ phát triển ở nơi tiếp giáp với rãnh liên thuỳ thì khó phân biệt với những trường hợp tràn dịch, hoặc tràn mủ màng phổi rãnh liên thuỳ. Ở giai đoạn khạc ra mủ thì phân biệt dễ dàng.
Hang lao
Cần phân biệt áp xe phổi mạn tính với hang lao, nhất là khi áp xe phổi phát triển ở những vùng lao phổi cũ, làm BK thoát ra ngoài, nhưng không phải là lao phổi đang tiến triển.
Ngược lai, nếu hang lao có mức dịch ngang và bị nhiễm khuẩn do phế quản không thông, thì có thể nhầm với áp xe phổi.
Nấm phổi
Nấm phổi do actimomyces có thể gây hoại tử phổi, hình thành hang ở phổi. Có thể tìm thấy nấm qua đờm.
Kén khí nhiễm khuẩn
Chung quanh kén khí ít có đông đặc phổi. Đường viền ở dây mỏng. Trong các loại kén khí nói chung thì loại kén có nguồn gốc phế quản dễ bị nhiễm khuẩn hơn cả. Khi điều trị bằng kháng sinh thì hình ảnh X quang các kén khí nhiễm khuẩn vẫn giữ nguyên, không có gì thay đổi.
Hang ung thư
Sự thoái hoá trung tâm của ung thư phế quản có thể hình thành một ổ áp xe. Trên X quang thành của ổ áp xe rất dày, chỉ có một số ít có đường viền mỏng. Bờ trong của hang ung thư thường lồi lõm không đều.
Khối máu tụ ở phổi
Bệnh nhân có tiền sử chấn thương, ho ít và không có đờm, nếu có đờm thì đờm không có mủ. Giai đoạn đầu có thể có ho ra máu.
Mủ màng phổi có rò phế quản
Bệnh nhân có hội chứng 3 giảm. Khi chụp phế quản bằng thuốc cản quang, thuốc sẽ vào trong khoang màng phổi.
Nói chung, việc chẩn đoán phân biệt nhiều khi khó khăn. Ở nhiều trường hợp, sau phẫu thuật, qua giải phẫu bệnh lý mới xác định được.
|
