|
Nghệ thuật của hình ảnh học không chỉ đơn thuần là đánh dấu và mô tả bất thường mà đó là sự hiểu biết để kết nối các bất thường có liên quan – đó mới là việc cần làm. Đầu tiên, mô tả các bất thường trên phim X quang có thể gặp khó khăn và nhiều sinh viên y khoa muốn có một qui luật thống nhất cho các thuật ngữ mô tả. Tuy nhiên, thực tế đó là việc không thể, không có một qui luật thống nhất và các thuật ngữ đôi khi được sử dụng không đúng. Khó khăn chính là mô tả các bất thường ở nhu mô phổi. Một số người đọc tổn thương là mờ, một số người khác gọi đó là trắng, xám hay tăng đậm độ. Thực sự các thuật ngữ đó đều có thể sử dụng được. Việc mô tả tổn thương trên phim X quang ngực cũng giống như mô tả các tổn thương ở da hay các khối u trong lĩnh vực ngoại khoa. Khi có tổn thương cần đánh giá các yếu tố như: vị trí, kích thước, hình dạng, đậm độ của bất thường. Việc mô tả những yếu tố này có thể giúp ích cho việc chẩn đoán. Khi đọc tổn thương chúng ta lưu ý những vấn đề:
- -Mô liên quan: phổi, tim, động mạch chủ, xương,…
- -Kích cỡ: nhỏ/lớn/trung bình,…
- -Bên: trái/phải – một bên/hai bên.
- -Số lượng: đơn độc/đa tổn thương.
- -Phân bố: khu trú/lan tỏa.
- -Vị trí: trước/sau/phân vùng phổi – trên/giữa/dưới.
- -Hình dạng: tròn/vòng nhẫn,…
- -Bờ: trơn nhẵn, không đều, ghồ ghề,…
- -Dạng: nốt/lưới.
- -Đậm độ: khí/mỡ/mô mềm/vôi/kim loại.
Các dấu hiệu đặc hiệu. Có một số dấu hiệu đặc hiệu có thể chỉ điểm cho chúng ta hướng đến chẩn đoán. Ví dụ, mờ góc sườn hoành có thể gợi ý cho chúng ta chẩn đoán tràn dịch màng phổi, bằng chứng của đông đặc phổi như khí trong phế quản đồ, có thể gợi ý chẩn đoán nhiễm trùng ở phổi. Tuy nhiên, nếu chúng ta thấy hình ảnh đặc hiệu trên phim X quang, chúng ta không nên vội vàng đưa ra kết luận. Chúng ta nên dành vài phút để đọc kết quả theo một hệ thống hoàn chỉnh để mô tả tổn thương. Điều này có thể khiến chúng ta nhận ra rằng mờ góc sườn hoành là do phổi dãn nở quá mức hơn là tràn dịch màng phổi và có một vùng phổi đông đặc kế cận một xương sườn bị bào mòn làm chúng ta nhận ra đó không phải là viêm phổi mà có thể là ung thư.
|
