Chẩn đoán chủ yếu dựa vào lâm sàng. Trong phần lớn các trường hợp, các cơn giật tự ngưng trước khi bác sĩ tiếp cận bệnh nhân. Do đó hỏi kỹ bệnh sử là điều quan trọng.
Xác định tính chất của cơn: 1) định khu: khu trú hay toàn thể (đa phần là toàn thể); 2)kiểu cơn: thường là cơn co cứng – co giật, đôi khi có cơn tăng trương lực hay cơn giảm trương lực, cơn giật cơ hay cơn gồng cứng thường là dấu hiệu của bệnh nặng. Lưu ý trong sốt cao co giật cần phân biệt các cơn đơn thuần và các cơn phức tạp (thường liên quan đến các tình huống nặng hơn và cần điều trị dự phòng động kinh). (xem bảng 1)
Hỏi tiền căn: tiền căn và gia đình về thần kinh, tiền căn sản khoa, phát triển tâm thần vận động của trẻ, tiền căn chấn thương, ngộ độc, dùng thuồc…
Các triệu chứng khác: sốt, các dấu hiệu nhiễm trùng. Các triệu chứng định hướng nguyên nhân: ho, khó thở, đau họng, đau tai, chảy mủ tai, hồng ban, xuất huyết …
Bảng 1: Phân biệt cơn SCCG đơn thuần hay phức tạp
|
|
Cơn SCCG đơn thuần
|
Cơn SCCG phức tạp
|
|
Tần suất
|
+++ (2 -> 5% trẻ)
|
+/-
|
|
Tuổi
|
9 tháng đến 2 tuổi
|
< 9 tháng tuổi
|
|
Tiền căn thần kinh
|
Không có
|
Thường có
|
|
Kiểu cơn co giật
|
Cơn toàn thể
|
Thường là cơn cục bộ
|
|
Thời gian
|
Ngắn < 10 phút
(thường từ 2-3 phút)
|
Kéo dài > 15 phút
|
|
Yếu sau cơn
|
Không
|
Có
|
|
Khám thần kinh sau cơn
|
Bình thường
|
Thường có bất thường
|
|
Cận lâm sàng
|
DNT, nhất là ở trẻ <12 tháng tuổi, đường, canxi huyết
|
DNT, EEG, +/- CĐHA
|
|
Nguy cơ bệnh động kinh sau này
|
Rất thấp < 2%
|
++
|
|
Điều trị dự phòng ĐK
|
Không
|
Có
|
SCCG đơn giản:
Thường gặp ở trẻ < 5 tuổi, trong đó 50% xảy ra trong khoảng 1-2 tuổi. Cơn luôn chỉ xảy ra khi trẻ sốt cao. Trẻ thường có phát triển tâm thần vận động bình thường và không có tiền căn thần kinh trước đó. Cơn thường là cơn toàn thể co cứng – co giật, đôi khi có cơn giảm trương lực hoặc cơn co cứng đơn thuần. Cơn thường ngắn, kéo dài ít hơn 10 phút, hiếm khi bn có khó thở tím tái kèm theo. Sau cơn bệnh nhân hồi phục ý thức nhanh và khám thần kinh không thấy bất thường.
EEG trong trường hợp này thường không cần thiết. CLS quan trọng nhất là xét nghiệm DNT, đặc biệt là ở trẻ <1 tuổi, để loại trừ viêm màng não.
Nguy cơ phát triển bệnh động kinh là thấp, < 2%, không cần điều trị dự phòng cơn tái phát.
SCCG phức tạp:
Hiếm gặp, chiếm 5% các trường hợp SCCG. Thường gặp ở trẻ < 9 tháng tuổi. Thường là cơn cục bộ, kéo dài (>15 phút), kèm theo các bất thường thần kinh khác. Khả năng tái phát cơn cao. Trẻ có khả năng sẽ có ĐK di chứng và/hoặc di chứng thần kinh khác, nhất là khi trẻ được chẩn đoán và xử trí chậm.
Cần thiết phải xét nghiệm DNT, đặc biệt là ở trẻ < 2 tuổi để chẩn đoán viêm màng não và viêm não – màng não. Xét nghiệm khác, EEG, MRI.
Trong vùng dịch tễ sốt rét, cần lưu ý sốt rét thể não cũng là một nguyên nhân của co giật. Các nguyên nhân hiếm hơn nhưng cũng có thể gặp: abces não, huyết khối tĩnh mạch não.
