Đặc trưng của Y học tổng quát/ Y học gia đình theo định nghĩa của WONCA (World Organization of National Colleges, Academies and Academic Associations of General Practitioners/Family Physicians) bao gồm các điểm sau đây:
Đây là điểm tiếp xúc đầu tiên của bệnh nhân với hệ thống y tế, cung cấp các dịch vụ một cách cởi mở, không hạn chế đối với bệnh nhân, cho phép đáp ứng với tất cả các vấn đề sức khỏe không phân biệt tuổi tác, giới tính hoặc bất kỳ đặc điểm cá nhân khác.
Sử dụng hợp lý các nguồn lực y tế thông qua việc chăm sóc phối hợp, làm việc với các nhân viên y tế khác tại các đơn vị chăm sóc tuyến ban đầu; và thông qua việc tổ chức hợp tác – làm việc với các chuyên khoa sâu trong vai trò là người đại diện cho bệnh nhân khi cần thiết.
Phát triển cách tiếp cận lấy con người làm trọng tâm, hướng đến cá nhân, gia đình của họ và cộng đồng xung quanh họ.
Khuyến khích sự tham gia của người bệnh (điểm mới của WONCA 2011)
Có qui trình thăm khám đặc thù cho phép thiết lập mối quan hệ lâu dài theo thời gian, thông qua tiến trình giao tiếp hiệu quả giữa bác sĩ và người bệnh.
Chịu trách nhiệm trong tổ chức chăm sóc liên tục theo thời gian tương ứng với các nhu cầu cụ thể của từng bệnh nhân.
Có đặc thù trong các bước tiếp cận quyết định giải quyết vấn đề dựa trên cơ sở tỷ lệ hiện mắc và tần suất của bệnh trong cộng đồng.
Quản lý đồng thời các vấn đề sức khỏe cấp tính – mạn tính của người bệnh.
Quản lý bệnh ngay từ giai đoạn sớm của bệnh, không phân biệt giai đoạn bệnh, đôi khi cần có can thiệp cấp cứu.
Giáo dục nâng cao sức khỏe bằng các phương pháp can thiệp phù hợp và hiệu quả
Có trách nhiệm đặc thù đối với sức khỏe của cộng đồng
Đáp ứng phù hợp với vấn đề sức khỏe trong mối tương quan sinh lý, tâm lý, xã hội và văn hóa.
Qua thực hành lâm sàng, chuyên ngành YHGĐ thực hiện 5 chức năng như sau:
1/ Chẩn đoán, điều trị tuyến ban đầu
2/ Tiếp cận vấn đề sức khỏe một cách toàn diện
3/ Điều phối các nguồn lực
4/ Chăm sóc, theo dõi bệnh nhân liên tục, suốt đời
5/ Can thiệp hướng cộng đồng
Hình 1: Vai trò của BSGĐ trong thực hành các chuyên khoa
Chăm sóc toàn diện là khái niệm chăm sóc yêu cầu sự phối hợp của nhiều hoạt động đa chuyên ngành, tương ứng với tính chất đa chiều của sức khỏe. Sự phát triển của y học được thể hiện qua các phương tiện giúp nâng cao không chỉ sức khỏe thể chất mà còn sức khỏe tâm linh - tinh thần, sức khỏe môi trường làm việc – môi trường sinh sống của con người.
Điều phối các nguồn lực là chức năng quan trọng nhằm mục tiêu chăm sóc toàn diện, dựa trên sự hiểu biết hoàn chỉnh về nhu cầu sức khỏe của người bệnh – bao gồm cả nhu cầu về sức khỏe thể chất (sinh học), sức khỏe tinh thần (tâm lý) và sức khỏe đối với các mối quan hệ (xã hội). Từ những nhu cầu sức khỏe được xác định, người bệnh sẽ được kết nối với các chuyên khoa – chuyên ngành sức khỏe cần thiết nhằm cải thiện vấn đề đang mắc phải.
BSGĐ thực hiện chức năng điều phối liên tục trong quản lý sức khỏe của bệnh nhân và hộ gia đình, đặc biệt là giai đoạn lần đầu tiếp cận, khi có vấn đề sức khỏe mới phát sinh, khi có quyết định nhập viện/xuất viện, khi cần thông báo tin xấu, khi bệnh nhân cần được chăm sóc cuối đời...
|