|
Mặc dù hiện có nhiều định nghĩa, nhiều mô tả khác nhau về mô hình chăm sóc lấy người bệnh làm trọng tâm, điểm quan trọng là các mô hình này đều thể hiện được các điểm đặc thù chung3-5. Theo như tài liệu tổng hợp của nhóm nghiên cứu của trường y Harvard, phối hợp cùng viện nghiên cứu Picker, đã đề xuất 8 nhóm đặc điểm của mô hình chăm sóc lấy người bệnh làm trọng tâm (Picker’s Eight Principles of Patient-Centered Care).
1. Tôn trọng các giá trị, các đặc điểm và các yêu cầu của người bệnh. Tạo điều kiện để người bệnh cùng tham gia trong các quyết định liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe của họ. Việc chăm sóc điều trị cần thể hiện sự tôn trọng đối với các đặc điểm riêng, các giá trị văn hóa –tính ngưỡng – phẩm chất và tính tự chủ của người bệnh
2. Phối hợp và lồng ghép trong chăm sóc. Tính phối hợp có thể được thực hiện ở ba khía cạnh :
a. phối hợp trong công việc chuyên môn y khoa,
b. phối hợp trong triển khai các dịch vụ hỗ trợ – phi y khoa,
c. phối hợp giữa các tuyến chăm sóc chuyên môn
3. Thông tin và giáo dục sức khỏe. Người bệnh cần được cung cấp thông tin về bệnh của họ. Điều này giúp giải tỏa những lo lắng không cần thiết và giúp người bệnh công tác tốt hơn trong điều trị. Có 3 hướng thông tin:
a. Thông tin thông tin về chẩn đoán bệnh – tình trạng sức khỏe – diễn tiến điều trị và dự hậu của bệnh
b. Thông tin về quá trình chăm sóc sức khỏe và các giả định chẩn đoán – hướng điều trị của đội ngũ nhân viên y tế.
c. Thông tin giáo dục – nâng cao sức khỏe – chủ động trong điều trị.
4. Tạo sự thoải mái. Người bệnh cần được quan tâm tạo sự thoải mái khi sử dụng các dịch vụ y tế. Các triệu chứng của bệnh cũng cần được điều trị phù hợp ví dụ như quản lý cơn đau, tình trạng khó thở, dấu chứng sốt,… Có 3 nhóm can thiệp :
a. Quản lý - điều trị đau và các triệu chứng
b. Hỗ trợ các sinh hoạt cơ bản hằng ngày (ăn, uống, vệ sinh, di chuyển)
c. Cải thiện môi trường sống và các trang bị cần thiết cho người bệnh
5. Hỗ trợ tâm lý, giải thích – giải tỏa lo âu. Người bệnh có thể có nhu cầu giải thích thông tin để giải tỏa những lo lắng – thắc mắc của tình trạng sức khỏe và diễn tiến của bệnh. Một số vấn đề chúng ta cần quan tâm can thiệp:
a. Lo lắng về tình trạng sức khỏe hiện tại, chẩn đoán của bác sĩ, tiên lượng điều trị.
b. Ảnh hưởng của bệnh tật đến tâm lý trong gia đình
c. Ảnh hưởng của bệnh tật đến nguồn lực gia đình (tài chính, thời gian, tình cảm…).
6. Khuyến khích sự tham gia của gia đình – người thân – bạn bè vào tiến trình điều trị cho người bệnh. Đơn vị y tế cần tạo điều kiện thoải mái cho gia đình – người thân, mời họ cùng tham gia cho ý kiến đóng góp về việc điều trị, đồng thời cũng nhìn nhận và hỗ trợ cho những nhu cầu của họ. Một số yếu tố cần quan tâm:
a. Cung cấp thông tin gia đình và người thân
b. Mời gia đình – người thân cùng tham gia cho ý kiến về điều trị
c. Nhận biết các vấn đề sẽ phát sinh của gia đình – người thân trong tiến trình điều trị người bệnh (ví dụ như khi chăm bệnh nhân bị yếu liệt sau tai biến mạch máu não)
d. Hỗ trợ y tế cho các vấn đề sức khỏe của gia đình – người thân
7. Chăm sóc liên tục và trao đổi thông tin. Điều này là một trong những bước quan trọng đảm bảo sự chăm sóc liên tục cho người bệnh. Tiến trình chăm sóc người bệnh được vẫn được tiếp tục ngay cả khi người bệnh đã rời đơn vị y tế, vẫn liên tục giữa các tuyến y tế khác nhau. Thông tin về bệnh án, chẩn đoán, cận lâm sàng, điều trị sẽ được cung cấp cho đơn vị y tế khác vì mục đích điều trị người bệnh được tốt nhất.
8. Tiếp cận dễ dàng. Người bệnh cần biết là họ sẽ được chăm sóc liên tục ngay khi họ cần. Trong bối cảnh chăm sóc ngoại trú, lịch làm việc của đơn vị, của các bác sĩ cần được công khai. Có thể tổ chức thời gian mở cửa ngoài giờ hành chính để người bệnh có thể đến khám mà không ảnh hưởng đến giờ làm việc.
|
