Mỗi lần người dân – người bệnh đến sử dụng các dịch vụ y tế, quá trình tương tác của chúng ta không chỉ dừng ở mức độ đánh giá về bệnh, mà quan trọng hơn, chúng ta cần hiểu về người bệnh với tất cả các giá trị riêng của họ bao gồm thói quen – lối sống – nguồn lực …. Chính thông tin đặc điểm của người bệnh cho phép chúng ta đánh giá đúng về những kỳ vọng – yêu cầu – nhu cầu sức khỏe, các nguồn lực người bệnh có thể dành cho sức khỏe, từ đó có thể xây dựng được kế hoạch can thiệp y khoa có chất lượng và phù hợp cho người bệnh. Các hoạt động này đều được quan tâm triển khai trong mô hình chăm sóc với tên gọi lấy bệnh nhân làm trọng tâm, nhấn mạnh các khía cạnh giá trị của người bệnh.
Trong thực hành lâm sàng, các vấn đề này đã được áp dụng ít nhiều từ lâu. Tuy nhiên, việc lý thuyết hóa mô hình được đặt ra lần đầu tiên vào năm 1950 trong lý thuyết “client-centered therapy” của tác giả Carl R. Roger1. Sau đó tác giả Michael Balint phát triển thành lý thuyết “patient-centered care” mô hình chăm sóc lấy người bệnh làm trọng tâm 2. Đến năm 1986, mô hình được nhiều tác giả hệ thống hóa, đưa ra các vấn đề thực tiễn trong ứng dụng nguyên tắc của mô hình vào trong thực hành lâm sàng của bác sĩ gia đình3-5. Trải qua thời gian, nhiều tiêu chí đã được bổ sung thêm, mô hình này được mở rộng ứng dụng trong nhiều bối cảnh, nhiều chuyên ngành khác nhau. Bài giảng này sẽ giới thiệu mô hình 8 nguyên lý của Picker về chăm sóc lấy người bệnh làm trọng tâm.
|