|
Internet đã và đang thay đổi một cách rõ rệt cách thức mà chúng ta giao tiếp với nhau, cũng như cách thức mà chúng ta tiếp cận, xây dựng và chia sẻ thông tin. Phần lớn trong số chúng ta đã ít nhiều làm quen với các công nghệ thông tin và các ứng dụng dựa trên nền tảng internet. Điều này có thể được ghi nhận thông qua các thiết bị giải trí – giao tiếp – thông tin – làm việc … trong cuộc sống hằng ngày, tất cả đều xoay quanh khả năng liên lạc và kết nối thông qua trục internet. Do vậy, không thể đứng ngoài bước tiến bộ chung. Việc hiểu rõ vai trò của đào tạo trực tuyến trong thời đại tương tác xã hội số hóa, trong công tác chuyên môn và trong đào tạo đang là một nhu cầu thiếu yếu và có thật.
Thông thường, một số trong chúng ta có thể cho rằng việc đào tạo trực tuyến đồng nghĩa với việc sử dụng công nghệ như là công cụ hỗ trợ cho các phương pháp đào tạo thường qui. Ví dụ như việc thay thế bảng trắng, máy chiếu overhead, tài liệu sách bằng màn hình máy vi tính, bằng sách điện tử PDF, bằng video phát hình bài giảng, … Tuy vậy, hiện nay khái niệm đào tạo trực tuyến đã được phát triển theo hướng chuyên sâu, đặt trọng tâm vào các yếu tố tiến trình học tập và giảng dạy hoặc là khía cạnh sư phạm hơn là một dạng công cụ hỗ trợ đơn thuần. Vấn đề đặt ra không còn là cách nào sử dụng công nghệ vào giảng dạy, mà vấn đề đặt ra ở đây là làm sao giáo viên có kiến thức về cách thức mà thế giới hiện đại đang vận hành; làm cho giáo viên hiểu được về tầm mức – qui mô của tri thức nhân loại đã được hình thành và phát triển nhanh chóng trong môi trường internet. Từ đó giúp cho giáo viên hiểu được vai trò của kỹ năng cộng tác – tham gia học tập trực tuyến sẽ giúp gì cho đào tạo học viên của họ trong thời đại hiện nay.
Công nghệ thông tin và chương trình máy tính thay đổi rất nhanh. Việc chạy theo kỹ thuật – công nghệ là điều không dễ. Điểm quan trọng đặt cần nhấn mạnh là làm sao tập trung nghiên cứu về các chiến lược sư phạm hiệu quả trong đào tạo trực tuyến hơn là tập trung vào sử dụng công nghệ. Lý do là vì công nghệ có thể thay đổi nhưng mục tiêu sư phạm vẫn phải là chuẩn mực hướng đến của chương trình đào tạo và tương đối hằng định theo thời gian. Chúng ta phải hiệu chỉnh, tối ưu, thay đổi các công nghệ thông tin hiện có, xây dựng các chương trình máy tính khác nhau sao cho đáp ứng được mục tiêu đào tạo và phương pháp sư phạm đặt ra, chứ không phải là làm ngược lại.
Hiện nay, tại nhiều trường đại học – cao đẳng trên thế giới nói chung và tại Việt Nam nói riêng, số chương trình đào tạo được giới thiệu dưới hình thức giảng dạy trực tuyến, trên cơ sở có sử dụng phối hợp với phương pháp giảng dạy thường qui gặp mặt trên giảng đường (face–to–face). Điều này đặt ra thách thức và cơ hội cho cả học viên và giảng viên làm sao sử dụng hiệu quả, có được mức độ phân bố lý tưởng – tối ưu giữa 2 hình thức giảng dạy này để đạt kết quả tốt nhất. Phần nội dung nào sẽ phải truyền tải bằng phương pháp thường qui (face–to–face), phần nội dung nào có thể có hiệu quả tốt hơn nếu được thực hiện bằng phương pháp đào tạo trực tuyến? Câu hỏi này không phải lúc nào cũng rõ ràng và dễ trả lời. Điểm quan trọng cần đặt ra ở đây là cần nhìn nhận 2 giải pháp không phải là 2 cấu phần tách bạch, mà phải là 2 giải pháp tương hỗ, được vận dụng lồng ghép và linh hoạt để cùng đạt được mục tiêu đào tạo tương ứng với từng đối tượng, từng nội dung và từng chương trình đào tạo.
|
