Herpes zoster, thường được gọi là bệnh zona, là một bệnh phát ban đau đớn do virus varicella-zoster gây ra. Đây là loại virus cũng gây ra bệnh thủy đậu. Ở người lớn, bệnh zona thường gặp hơn ở những người lớn tuổi do khả năng miễn dịch qua trung gian tế bào suy giảm.
Phát ban zona thường xuất hiện ở một bên cơ thể, với các mảng da đỏ, mụn nước hoặc mụn sẩn gây đau. Phát ban thường giới hạn ở một vùng da nhất định. Trong 10-15% các trường hợp, virus có thể ảnh hưởng đến nhánh mắt của dây thần kinh sinh ba, dẫn đến tổn thương giác mạc và mống mắt, có thể gây mù lòa.
Phát ban zona thường kéo dài từ 2 tuần trở lại và cuối cùng sẽ đóng vảy. Ngay cả sau khi phát ban đã lành, bệnh nhân vẫn có thể tiếp tục bị đau và mất cảm giác tại chỗ, được gọi là đau thần kinh sau zona. Tình trạng này rất khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, đôi khi có thể gây suy nhược cơ thể người bệnh.
Điều trị bằng thuốc kháng vi-rút toàn thân như valcyclovir, famciclovir hoặc acyclovir được khuyến cáo cho những bệnh nhân được chẩn đoán mắc bệnh zona trong vòng 72 giờ kể từ khi phát ban bắt đầu. Điều trị sớm giúp giảm đau và rút ngắn thời gian đau dây thần kinh sau zona.
Đau dây thần kinh sau zona có thể khó điều trị, nhưng một số loại thuốc đã được chứng minh là có hiệu quả, bao gồm thuốc chống trầm cảm ba vòng (Amitriptyline), thuốc nhóm GABA (gabapentin, pregabaline), thuốc carbamazepin, thuốc opioid, lidocain tại chỗ và capsaicin. Việc điều trị thường kéo dài vì di chứng phục hồi chậm và không hoàn toàn.
|