LẤY BỆNH PHẨM ÂM ĐẠO – CỔ TỬ CUNG LÀM XÉT NGHIỆM TẾ BÀO VÀ HPV

(Tham khảo chính: )

STT	Nội dung thực hiện	Mức độ thực hiện
		Có thực hiện, đạt	Có thực hiện, chưa đạt	Không thực hiện
1	Chào hỏi khách hàng ân cần, tôn trọng.
2	Tư vấn cho khách hàng: cung cấp thông tin cơ bản về xét nghiệm tế bào âm đạo và HPV trong sàng lọc ung thư cổ tử cung. Khách hàng đồng ý khám và thực hiện xét nghiệm.
3	Chuẩn bị khách hàng: đảm bảo khách hàng có đủ điều kiện thực hiện xét nghiệm: sau sạch kinh, không quan hệ tình dục, không thụt rửa/ đặt thuốc/ gel bôi trơn/ màng ngăn tránh thai vào âm đạo 24 tiếng trước khi làm xét nghiệm. Đảm bảo khách hàng đi tiểu hết, cởi quần/ váy, quần lót trước khi lên bàn khám.
4	Hướng dẫn khách hàng lên bàn khám phụ khoa: khách hàng nằm ở tư thế phù hợp, thuận lợi cho quá trình khám, dễ dàng bộc lộ được cổ tử cung bằng mỏ vịt.
5	Chuẩn bị dụng cụ đầy đủ cần thiết trước khi tiến hành khám và làm xét nghiệm: mỏ vịt, găng tay khám, dung dịch bôi trơn (nước muối sinh lý), que lấy bệnh phẩm tế bào âm đạo (que bẹt Ayre) hoặc bàn chải (Cytobrush) hoặc chổi lấy bệnh phẩm chuyên biệt (để làm tế bào nhúng dịch HPV), lam kính mài, bông, gạc củ ấu, nguồn sáng. Chuẩn bị lam kính, hộp hoặc lọ bệnh phẩm, bút ghi, ghi đầy đủ và chính xác tên tuổi, mã khách hàng nếu có. Chuẩn bị dung dịch cố định cồn 96 độ (đối với XN tế bào âm đạo thường quy) hoặc bình xịt.
6	Rửa tay hoặc sát khuẩn tay nhanh đúng kỹ thuật
7	Đeo găng tay sạch.
8	Đặt và cố định mỏ vịt: nhúng mỏ vịt vào dung dịch bôi trơn trước khi khám. Đặt mỏ vịt đúng kỹ thuật, nhẹ nhàng, cố định mỏ vịt chắc chắn, bộc lộ được toàn bộ cổ tử cung.
9	Quan sát cổ tử cung phát hiện các tổn thương viêm, lộ tuyến, nang Naboth, loét, polyp, u cục; nhận định được ranh giới vùng lộ tuyến và vùng chuyển tiếp.
10	Lấy bệnh phẩm HPV: đưa chổi lấy bệnh phẩm vào cổ tử cung, phần lông dài ở giữa nằm trong kênh cổ tử cung. Ấn nhẹ và xoay chổi theo chiều kim đồng hồ 5 lần.
11	Bảo quản bệnh phẩm HPV: rút chổi ra ngoài cổ tử cung, âm đạo, nhúng chổi vào dung dịch bảo quản càng nhanh càng tốt bằng cách ấn chổi vào đáy lọ 10 lần. Xoay tròn, mạnh chổi để bệnh phẩm trôi ra nhiều hơn nữa. Khi xoay xong bỏ bàn chổi vào thùng rác.
12	Lấy bệnh phẩm tế bào âm đạo: Đối với que bẹt Ayre: đặt que vuông góc với cổ tử cung, đầu ngắn đặt ở cổ ngoài, quay một vòng 360° để lấy bệnh phẩm tế bào từ vùng chuyển tiếp – cổ ngoài. Quay ngược que, đặt đầu dài của que vào cổ trong, quay 1 vòng 360 độ để lấy bệnh phẩm cổ trong. Đối với Cytobrush: đưa sâu vào ống cổ tử cung, xoay 1 – 2 vòng rồi rút ra. Đối với chổi lấy bệnh phẩm tế bào âm đạo nhúng dịch:  Đưa chổi vào cổ tử cung, phần lông dài ở giữa nằm ở trong kênh cổ tử cung, phần lông ngắn ở cổ ngoài. Xoay chổi 2 – 3 lần quanh bề mặt cổ tử cung
13	Phết bệnh phẩm tế bào âm đạo lên lam kính: Đối với que bẹt Ayre: Phết bệnh phẩm tử que bẹt lên lam kính: đầu ngắn phết 1 nửa lam, đầu dài phết 1 nửa lam còn lại. Phết theo 1 chiều duy nhất. Phết mỏng đều, sao cho chỉ có 1 lớp tế bào. Đối với Cytobrush: phết bệnh phẩm từ bàn chải lên lam kính bằng cách xoay vòng bàn chải theo chiều dài của lam, vừa xoay vừa đè nhẹ bàn chải. Sau đó phết lớp thứ hai chồng lên lớp thứ nhất.
14	Cố định bệnh phẩm tế bào âm đạo: Đối với que bẹt Ayre và Cytobrush: Cố định ngay bằng dung dịch cồn 96o hoặc cồn/ether tỉ lệ 1/1: đảm bảo phần bệnh phẩm nằm ngập trong lọ đựng dung dịch cố định tối thiểu 30 phút. hoặc xịt dung dịch cố định lên lam: đặt cách lam 20 – 30 cm. Đối với chổi lấy bệnh phẩm tế bào nhung dịch: rút cây chổi ra, nhúng vào lọ đựng dung dịch cố  định tế bào, đập chổi vào đáy lọ 10 lần, đè mạnh để các sợi lông chổi rời nhau ra. Cuối cùng xoắn chổi thật mạnh để tế bào bong ra thêm. Lấy cây chổi ra.
15	Tháo mỏ vịt đảm bảo nhẹ nhàng, đúng kỹ thuật.
16	Hướng dẫn khách hàng ngồi dậy từ bàn khám phụ khoa, mặc lại quần/ váy
17	Ghi chép đầy đủ, rõ ràng, chính xác kết quả thăm khám được vào hồ sơ/ số y bạ/ phiếu khám phụ khoa của khách hàng.
18	Trao đổi kết quả khám phụ khoa với khách hàng, giải đáp thắc mắc nếu có. Hẹn khách hàng thời gian quay lại lấy và đọc kết quả xét nghiệm.