|
Viêm mũi xoang do nấm là một bệnh lý phức tạp với nhiều thể lâm sàng khác nhau, và chiến lược điều trị phụ thuộc hoàn toàn vào việc chẩn đoán chính xác thể bệnh. Việc sử dụng thuốc kháng nấm toàn thân một cách không chọn lọc cho mọi trường hợp nghi ngờ có nấm trong xoang là không cần thiết, có thể gây độc tính không cần thiết và không mang lại hiệu quả.
- Thể không xâm lấn (U nấm và Viêm mũi xoang dị ứng do nấm - AFRS):
o U nấm (Fungus ball): Đây là tình trạng các sợi nấm phát triển thành một khối trong lòng xoang (thường là xoang hàm) mà không xâm lấn vào niêm mạc. Điều trị chính và duy nhất là phẫu thuật nội soi mũi xoang để lấy bỏ hoàn toàn khối nấm và tái lập dẫn lưu cho xoang. Thuốc kháng nấm toàn thân không có vai trò trong thể bệnh này.1
o AFRS: Đây là một phản ứng quá mẫn của cơ thể với các kháng nguyên nấm có trong dịch nhầy đặc quánh (allergic mucin). Điều trị nền tảng là phẫu thuật nội soi để loại bỏ dịch nhầy dị ứng và polyp, kết hợp với corticosteroid (toàn thân và tại chỗ) để kiểm soát phản ứng viêm. Vai trò của thuốc kháng nấm toàn thân trong AFRS vẫn còn gây tranh cãi và thường không được khuyến cáo thường quy.85
- Thể xâm lấn (Cấp tính và Mạn tính):
o Đây là những tình trạng nhiễm trùng nặng, đe dọa tính mạng, xảy ra chủ yếu ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch (đái tháo đường nhiễm toan ceton, giảm bạch cầu hạt). Nấm xâm lấn vào niêm mạc, mạch máu và các cấu trúc lân cận.
o Điều trị đòi hỏi một chiến lược tích cực và khẩn cấp, bao gồm phẫu thuật cắt lọc rộng rãi các mô hoại tử và sử dụng thuốc kháng nấm toàn thân liều cao.1
o Amphotericin B: Dạng tiêm tĩnh mạch là lựa chọn hàng đầu cho thể xâm lấn cấp tính (fulminant FRS). Đây là một thuốc có độc tính cao, đặc biệt trên thận, đòi hỏi phải theo dõi chặt chẽ chức năng thận và nồng độ điện giải trong suốt quá trình điều trị.1 Biệt dược: Fungizone, Ampholip.
o Itraconazole: Dạng uống, có thể được sử dụng trong thể xâm lấn mạn tính hoặc như một liệu pháp xuống thang sau khi đã kiểm soát được giai đoạn cấp bằng Amphotericin B. Thuốc cần được uống ngay sau bữa ăn để tăng cường hấp thu.51 Biệt dược: Sporal, Canditral, Itracon.51
|
