|
Ngứa hậu môn, hay ngứa quanh hậu môn, là một triệu chứng phổ biến có thể do nhiều nguyên nhân gây ra, từ các yếu tố đơn giản như vệ sinh kém đến các bệnh lý phức tạp hơn. Việc xác định chính xác nguyên nhân là chìa khóa để điều trị hiệu quả.
II. Các nguyên nhân gây ngứa hậu môn:
1. Yếu tố tại chỗ:
- Phân và vệ sinh:
- Phân lỏng/nhão: Dễ gây kích ứng da hơn phân rắn, tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển và gây viêm da.
- Vệ sinh kém: Không lau sạch phân sau khi đi vệ sinh, sử dụng giấy vệ sinh thô ráp, chà xát quá mạnh… đều có thể gây kích ứng da.
- Vệ sinh quá mức: Sử dụng xà phòng có tính tẩy rửa mạnh, thụt rửa hậu môn… có thể làm mất lớp dầu tự nhiên bảo vệ da, gây khô da và ngứa.
- Bệnh lý hậu môn – trực tràng:
- Bệnh trĩ: Đặc biệt là trĩ nội sa gây viêm loét, tiết dịch…
- Nứt hậu môn: Gây đau, rát, chảy máu và ngứa.
- Rò hậu môn: Tiết dịch mủ gây kích ứng da.
- Áp xe hậu môn: Gây đau, sưng, nóng, đỏ và ngứa.
- U/ung thư hậu môn – trực tràng: Ít gặp nhưng cần được loại trừ.
- Bệnh da liễu:
- Viêm da tiếp xúc: Do dị ứng với xà phòng, giấy vệ sinh, thuốc mỡ, thuốc nhuộm…
- Viêm da cơ địa (chàm): Da khô, dễ bị kích ứng, ngứa.
- Vẩy nến: Xuất hiện các mảng đỏ, bong vảy, ngứa.
- Nấm da: Thường gặp ở người ra nhiều mồ hôi, vệ sinh kém, sử dụng kháng sinh kéo dài.
- Các bệnh da khác: Lichen phẳng, bệnh Paget, sùi mào gà…
2. Yếu tố toàn thân:
- Nhiễm ký sinh trùng: Giun kim là nguyên nhân phổ biến ở trẻ em.
- Nhiễm trùng: Bệnh lây truyền qua đường tình dục (sùi mào gà, herpes, giang mai, lậu…), nhiễm nấm candida.
- Bệnh lý toàn thân: Đái tháo đường, bệnh gan mật, suy thận, cường giáp, suy giáp…
- Thực phẩm: Cà phê, trà, cola, sô cô la, cà chua, trái cây họ cam quýt… có thể gây kích ứng trực tiếp hoặc gián tiếp do gây tiêu chảy.
- Thuốc: Kháng sinh, thuốc nhuận tràng, colchicine, quinidine…
- Yếu tố tâm lý: Căng thẳng, lo âu có thể làm trầm trọng thêm tình trạng ngứa.
Ngứa hậu môn là một triệu chứng phức tạp có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Việc thăm khám cẩn thận, khai thác tiền sử chi tiết và thực hiện các xét nghiệm cần thiết sẽ giúp xác định nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.
|
