Hiện nay tại Việt Nam, mô hình chăm sóc vẫn còn theo mô hình lấy “nhân viên y tế làm trung tâm”. Trong đó các quy trình chăm sóc được thiết kế làm sao thuận tiện và hiệu quả cho nhân viên y tế. Người bệnh phải thực hiện theo hướng dẫn để phục vụ cho tiến trình chăm sóc hiện tại thay vì phải làm ngược lại (quy trình chăm sóc phải tùy biến – thay đổi cho phù hợp với đặc trưng của từng người bệnh).
Để nâng cao chất lượng chăm sóc, chúng ta cần xây dựng mô hình chăm sóc trong đó người bệnh là trung tâm. Điều này đồng nghĩa sức khỏe cần được đánh giá toàn diện trên tất cả khía cạnh, lồng ghép với các đặc trưng của người bệnh, thể hiện vào trong kế hoạch chăm sóc và các nguồn lực y tế cần được huy động phục vụ người bệnh.
Trong thực hiện chăm sóc toàn diện, chúng ta cần xem xét cơ thể người bệnh là sự tổng hòa tương tác đan xen lẫn nhau của tất cả các yếu tố - khía cạnh: sinh lý cơ thể - tâm lý – văn hóa xã hội và cả niềm tin – tín ngưỡng. Việc đánh giá có thể thực hiện như sau:
- Sinh lý cơ thể: Nhu cầu về dinh dưỡng cơ bản, nghỉ ngơi – giấc ngủ, khả năng vận động – sinh hoạt - thể dục? Đánh giá nguyên nhân của tình trạng đau – khó chịu – mất chức năng (thở - vệ sinh – vận động…) là gì và cách thức để loại bỏ nguyên nhân? Những hành động nào có thể được thực hiện để ngăn ngừa yếu tố nguy cơ gây bệnh, gây thương tích, gây tàn tật?
- Sức khỏe tinh thần: hiện người bệnh có tâm lý tốt không? Có thể hiện cảm xúc phù hợp, có vui – buồn tương tác với các yếu tố bối cảnh, có kích thích, tò mò, ngạc nhiên, có thể hiện sáng tạo? Người bệnh có hứng thú với sinh hoạt – công việc hằng ngày, có hoạch định kế hoạch tương lai, có hướng phát triển?
- Niềm tin – tâm linh: người bệnh có giữ đức tin, có niềm tin liên quan đến tôn giáo, đến thần thánh, đến thế giới sau khi chết? Có gắn kết với tổ tiên – ông bà? Có liên kết nhân quả của hoạt động hiện tại với các ý nghĩa – giá trị trong tương lai?
- Cộng đồng và xã hội: có liên kết – giao tiếp – tương tác với người thân và người xung quanh? Có quan tâm gìn giữ các mối quan hệ đã có với mọi người? có hành vi và thái độ phù hợp trong các mối quan hệ?
- Văn hóa: đánh giá các giá trị xã hội được hình thành bên trong người bệnh, đó là tập hợp các giá trị vật chất và phi vật chất. Có nhận định về quan điểm sống – nghệ thuật – nghi lễ - nghi thức – truyền thống – lối sống của người bệnh? Có tôn trọng các giá trị mà người bệnh đang tin tưởng và tôn trọng?
- Môi trường sống: có quan tâm đến các đặc điểm của môi trường – không gian – bối cảnh mà người bệnh đang sinh sống và làm việc? Có sự hiện diện của các yếu tố nguy cơ cho sức khỏe (tiếng ồn, ký sinh trùng, vệ sinh, nguy cơ tai nạn sinh hoạt)? Bối cảnh sinh sống có phù hợp cho chăm sóc – điều trị - hỗ trợ người bệnh (tiếp cận đối với các dịch vụ xã hội – dịch vụ y tế)? Nguồn lực nào có thể sử dụng từ bối cảnh sinh sống của người bệnh?
|