Bệnh nhân: Nam, 80 tuổi, nhập viện vì tình trạng khó thở ngày càng nặng.
Tiền sử: Từng làm việc tại xưởng đóng tàu và có tiền sử hút thuốc lá 60 gói-năm.
Khám thực thể:
Bệnh nhân sốt 38.2°C và có độ bão hòa oxy là 92% khi thở khí trời.
Nhịp thở là 25 lần/phút và nhịp tim là 80 lần/phút.
Có tiếng ran và gõ đục ở đáy phổi phải.
Có dấu hiệu ngón tay dùi trống.
II. Dấu chứng trên X-quang ngực
Phim X-quang được chỉ định để đánh giá khả năng viêm phổi hoặc bệnh ác tính. Các phát hiện chính bao gồm:
Hô hấp và Màng phổi:
Có hình ảnh mờ dạng khoảng không khí không đồng nhất ở vùng đáy phổi phải, phù hợp với tình trạng đông đặc.
Có nhiều vùng đậm độ không đều chiếu trên cả hai bên lồng ngực, phù hợp với các mảng vôi hóa màng phổi.
Có hình ảnh vôi hóa trên vòm hoành phải, phù hợp với một mảng màng phổi.
Tuần hoàn: Có thể nhìn thấy một lớp mỡ ngoài màng tim (epicardial fat pad) bên trái.
III. Chẩn đoán
Viêm phổi: Vùng đông đặc khu trú ở góc sườn hoành phải phù hợp với bệnh viêm phổi.
Bệnh liên quan đến amiăng: Phim X-quang cho thấy nhiều vùng đậm độ có hình dạng không đều khắp hai bên lồng ngực. Những hình ảnh này phù hợp với các mảng vôi hóa màng phổi và cho thấy bệnh nhân đã từng tiếp xúc với amiăng trong quá khứ.
IV. Đề nghị Cận lâm sàng và Hướng xử trí
Cận lâm sàng:
Các xét nghiệm máu ban đầu có thể bao gồm Công thức máu (FBC), điện giải đồ (U/Es) và CRP.
Cấy đờm và cấy máu cũng có thể hữu ích.
Hướng xử trí và theo dõi:
Cần chụp lại X-quang ngực sau 4-6 tuần điều trị bằng kháng sinh thích hợp để đảm bảo bệnh viêm phổi đã được giải quyết.
Cần xem lại các hình ảnh trước đó; nếu các mảng màng phổi là một chẩn đoán mới, bệnh nhân nên được chuyển đến chuyên khoa Hô hấp để đánh giá thêm về bệnh phổi liên quan đến amiăng
Chăm sóc bệnh nhân ngoại trú nhiều thách thức do bệnh tật đa dạng, dấu hiệu khó nhận biết sớm, nhiều yếu tố ảnh hưởng sức khỏe, thiếu nguồn lực ngoài bệnh viện. Vì vậy, bác sĩ cần trau dồi thêm kỹ năng y học gia đình để chẩn đoán và điều trị hiệu quả . Khóa học giúp ôn tập - cung cấp kiến thức tiếp cận từng bước chẩn đoán - hướng dẫn điều trị các bệnh thường gặp trong khám bệnh ngoại chẩn. tham khảo thêm
Phụ trách chuyên môn TS Võ Thành Liêm (thanhliem.vo@gmail.com)
