Bà K là một phụ nữ 48 tuổi, đến khám vì tình trạng mệt mỏi kéo dài từ 3 tháng nay. Bà làm việc trong vai trò quản lý một trường học. Công việc căng thẳng, chưa kể những hoạt động họp hành ngoài giờ và các hoạt động đoàn thể chính quyền khác. Bà than phiền bị giảm khả năng tập trung khi làm việc, mệt mỏi, lười hoạt động, không thể tiếp tục tập thể dục buổi chiều (trước thường đi bộ buổi chiều tối sau khi về nhà và làm xong các công việc dọn dẹp nấu nướng trước bữa tối). Triệu chứng thay đổi, có những ngày đỡ hơn những ngày khác. Bà cảm thấy mất hứng thú trong công việc và các hoạt động bình thường khác.
Bà K đã lập gia đình nhưng không có con. Chồng bà cũng làm quản lý trong ngành ngân hàng, vợ chồng thường xa cách dù đôi khi cũng giúp đỡ nhau. Bà kể lại thời sinh viên có một giai đoạn 6 tháng căng thẳng tâm lý tương tự, nhưng sau đó trạng thái tâm lý tình cảm trở lại bình thường. Bệnh nhân không có tiền sử uống rượu hay dùng ma túy.
Bệnh nhân có một đợt bệnh lý hô hấp kéo dài 2 tuần nay, và trong năm rồi bệnh nhân có cường kinh, kinh nguyệt không đều. bình thường bệnh nhân ngủ một ngày 7 giờ, và đôi khi khó ngủ vào đầu đêm. Bệnh nhân đang dùng acetaminophen để điều trị đau khớp, chủ yếu là đau khớp vai và 2 khớp gối.
Qua thăm khám bệnh nhân có thừa cân, mức độ vừa phải, không sốt, huyết áp bình thường. có vài hạch cổ vùng trước cổ, kích thước 0,5-1 cm, di động, không đau nhiều. Về mặt tâm lý có vẻ hơi thiếu linh động, suy nghĩ bình thường, không có ý nghĩ tự tử. Những khía cạnh sức khỏe khác không phát hiện bất thường.
Bàn luận:
Những thông tin cơ bản trên đây chưa đủ để đưa ra một chẩn đoán căn nguyên xác định cho bà K. Những yếu tố bệnh lý thực thể nghi ngờ có thể bao gồm: bệnh lý tim phổi (nghi ngờ vì bệnh nhân không thể tiếp tục tập thể dục), hậu nhiễm trùng (nghi ngờ vì gần đây có bệnh lý đường hô hấp trên và hạch viêm), thiếu máu (nghi ngờ vì có tiền sử cường kinh), tiểu đường (vì có thừa cân), tiền mãn kinh (độ tuổi), bệnh lý mô liên kết (đau khớp).
Căn nguyên tâm thần – tâm lý cũng được nghi ngời bởi tính chất thay đổi của triệu chứng, đợt bệnh lý thời sinh viên, những triệu chứng không đặc hiệu và căng thẳng liên quan đến công việc. lối sống cũng có thể cần lưu ý vì bệnh nhân có thay đổi về thái độ và có đôi lúc rối loạn giấc ngủ. Một trường hợp rối loạn giấc ngủ nguyên phát cũng có thể nên cũng sẽ cần thiết hỏi bệnh kỹ hơn để loại trừ chẩn đoán.
Về mặt xác suất, bệnh nhân có nhiều khả năng mệt mỏi do yếu tố tâm thần - tâm lý - xã hội hơn, ví như trầm cảm. Tuy nhiên, những tầm soát và tìm hiểu bệnh sử kỹ lưỡng là luôn cần thiết để loại trừ các vấn đề khác.
Trong trường hợp này chưa đủ dữ liệu để đưa ra một chẩn đoán và kê toa thuốc cho bà K. Là một bác sĩ gia đình , động tác cần làm là trấn an bệnh nhân là qua lần đầu khám bệnh, đã chỉ ra rằng bệnh nhân không có một vấn đề khẩn cấp trước mắt. Sau khi tư vấn về các yếu tố lối sống, tâm lý, BSGĐ có thể hẹn tái khám, đồng thời chỉ định các XN CLS để bệnh nhân tiến hành và mang kết quả đến khi tái khám, có thể bao gồm: CTM, ferritin và sắt huyết thanh, đường máu, hormone tuyến giáp, VS, RF. Một mục tiêu phải đạt được trong lần thăm khám đầu tiên là phải đạt được niềm tin và mối quan hệ tốt đẹp với bệnh nhân, đảm bảo bệnh nhân tham gia vào tiến trình điều trị bởi vì tiên lượng là than phiền mệt mỏi của bệnh nhân có thể sẽ kéo dài và căn nguyên có thể sẽ phức tạp, đa yếu tố và do đó không chắc chắn.
|